گل بنجامین بلک و ابلق – آموزش کاشت و تکثیر و قلمه زدن ، هرس و پیوند ، نگهداری و مراقبت

آموزش کاشت ، تکثیر ، پرورش و نگهداری گل بنجامین ( BENJAMINA ) با تصاویر زیبا

گل بنجامین ابلق : گیاهی بسیار زیباست از خانواده انجیر ( موراسه ) که برگ های کوچک با رنگ سفید و سبز به صورت ابلق در آن دیده می شود.

بنجامین بلک : برگها هنگام جوانی سبز روشن هستند و به مرور به رنگ سبز تیره در می آیند. شاخه ها ی بنجامین حالت آبشاری و برگ های آن به شکل بیضوی و نوک تیز می باشند .

بزرگترین مشکل بنجامین اسیب پذیر بودن به تغییرات محیطی هست که باعث ریزش برگ ها می شود. پس بنجامین ابلق را به دلیل حساسیت بالا و مقاومت کم در برابر عوامل محیطی روی فیکوس بنجامین بلک پیوند می زنند تا مقاومتر شود .

نیازها ( نگهداری و مراقبت از بنجامین )

نور مورد نیاز بنجامین :به نور بیشتری نسبت به سایر گیاهان آپارتمانی نیازمند است اما تابش مستقیم آفتاب را تحمل نمی کند (معمولاً بهترین نور حالتی است که گلدان در زیر سایه بان جنوبی طوری قرار گیرد که آفتاب به گلدان گیاه برسد اما به برگ های گیاه آفتاب نتابد و برگ ها در سایه ( نور کامل ) باشند. یکی از مهمترین عامل ریزش برگها کبود نور است.

نکته :چون بنجامین نسبت به تغییر عوامل محیطی بسیار حساس است و با کمترین تغییری برگ های آن ریزش می کند از چرخاندن و جا به جایی گلدان بپرهیزید.

هنگامی که گیاه تازه خریداری شده را به خانه می آورید برخی از برگ های آن زرد یا قهوه ای می شوند؛ انتظار نداشته باشید برگ های زرد یا قهوه ای یا ریخته ، مجدداً رشد کنند؛ در عوض بهتر است مراقبت کنید که محیط گیاه کاملاً مناسب باشد. برگ هایی که از این پس می رویند می توانند رشد و نمو خوبی داشته باشند.

دما :حداقل درجه حرارت در زمستان 15 و در تابستان حداکثر 24 درجه. در زمستان حتماً باید در اتاق در مکان آفتاب گیر نگهداری شود (نسبت به سرما حساس است) .

نحوه آبیاری بنجامین : در بین دو آبیاری اجازه دهید تا سطح خاک خشک شود ( باید به اندازه یک انگشت در زیر خاک را بازدید نمود، اگر خشک بود باید آبیاری بعدی صورت گیرد ). معمولاً در خانه ها به دلیل عدم رعایت این مسئله و آبیاری بیش از اندازه گیاه از بین می رود. بهتر است از آبی که چند ساعت در محیط بوده و هم دمای محیط است برای آبیاری استفاده شود، هرگز با آب سرد آبیاری نکنید  ممکن است باعث ریزش برگ های گیاه شما شود.  

خاک :خاک جنگلی یا مخلوطی از خاک برگ ، خاک معمولی و ماسه برای فیکوس مناسب است.بهترین خاک کمپوست ( خاکبرگ ) یا کود حیوانی یا خاک لوم است [مخلوطی از شن ، رس و مواد آلی ( برگ پوسیده ) ] .

هرس شاخه های بنجامین : بعضی از دوستان بعد از هرس بنجامین متوجه می شوند که گیاهشان به مرور در حال خشک شدن هست . اما علت چیست ؟ این مورد بیشتر در هرس ساقه های ضخیم اتفاق می افتد . بعد از هرس ساقه های چند ساله محل زخم را با مواد مخصوص هرس ( مثلا خمیر هرس ) بپوشانید . و هرس را در فصل مناسب آن ( معمولا اواخر زمستان یا اوایل بهار ) انجام دهید.

ساقه های کوچک را به سلیقه خود هرس کنید . سعی کنید از هر شاخه که هرس می کنید یک جوانه را نگه دارید.

تکثیر و ازدیاد بنجامین :

نحوه قلمه زدن بنجامین :
از ساقه نیمه چوبی گیاه می توان قلمه‌هایی با میانگره های کوتاه که 20-15 سانتیمتر طول، به اندازه قطر یک مداد معمولی ضخامت دارند تهیه کرد. منظور از ساقه نیمه چوبی ساقه ای است که سبز و تازه نباشد اما هنوز نیز انعطاف خود را حفظ کرده و چوبی نشده باشد. برش را برای جدا کردن قلمه از گیاه مادری در زیر یک گره بزنید(گره منطقه اتصال برگ به ساقه است).

برگهای موجود در یک دوم قسمت پایینی قلمه را جدا کنید اما باقی ماندن حداقل یک برگ بر روی قلمه ضروری است و حداکثر نیز تعداد 4-3 برگ قابل قبول است . توجه داشته باشید که هر مقدار تعداد برگها بیشتر باشد خطر از داست دادن آب از قلمه نیز بیشتر است و این مسئله به پژمردن و خشک شدن قلمه ها کمک می کند. اما تمامی برگها را نیز نمی توان حذف کرد زیرا وجود برگ برای ریشه زایی قلمه ها ضروری است.

بهترین زمان گرفتن قلمه در فصل تابستان است از مخلوط پیت موس+پرلایت (به مقدار مساوی) می توان برای کاشت قلمه ها استفاده کرد. ابتدا مخلوط کاشت را به خوبی آبیاری کنید تا خیس شود و سپس مدتی صبر کنید تا آب اضافه خارج شود و سپس برای کاشت قلمه ها استفاده کنید. بکارگیری هورمونها (پودرهای) ریشه زایی به ریشه زایی قلمه این گیاه کمک می کند.

نکته : گلدان حاوی قلمه را می توان با پلاستیکی شفاف پوشاند تا حفظ رطوبت در اطراف قلمه ها بیشتر شود . البته بهتر است که روزانه به مدت یک تا دو ساعت پلاستیک را برداشت تا مانع از شیوع بیماری های قارچی به دلیل رطوبت بالای محیط شویم اما مابقی روز بهتر است که پلاستیک بر روی قلمه ها باشد.

گلدان را در مکانی روشن اما به دور از نور مستقیم آفتاب قرار دهید و در این مدت دمای 21 الی 26 درجه سانتیگراد مناسب است. سعی کنید تا بستر کاشت هرگز خشک نشود و به شکل منظم به آن آب دهید. اگر شرایط مساعد باشد شکل گیری ریشه ها حدود دو تا سه هفته طول می کشد و بعد از حدود 8 هفته می توان نسبت به انتقال گیاهان جوان به گلدانهای جدید اقدام کرد.

ریشه زایی قلمه بنجامین در آب : می توانید قلمه بنجامین را در مخلوط اب و دارچین نیز ریشه دار کنید . وو بعد به گلدان انتقال دهید. قلمه را تا ریشه زایی کامل و استقرار موفق در گلدان در سایه نگهداری کنید.  دارچین از بروز مرگ ناگهانی گیاه که در اثر حمله قارچ های مضر صورت می گیرد گرفته می شود.

عمل خوابانیدن زمینی و هوایی ، تکثیر هوایی بنجامین : جهت تکثیر بنجامین می توانید از مطمئن ترن روش استفاده کنید . خواباندن زمینی شاخه را خم کرده و در زیر خاک در گلدان دیگر قرار دهید بهتر است قسمتی از ان که ریشه هوایی دارد زیر ختک برود.

تکثیر هوایی : وسط شاخه خراشی زاویه دار به طول 4 سانتیمتر و به عمق 5 میلیمتر به طرف خارج از شاخه ایجاد و با پودر هورمون ریشه زایی آغشته کنید. اگر ساقه ریشه هوایی دارد نیاز به این مورد نیست .

جهت خواباندن هوایی کیسه ای پلاستیکی که دو طرف آن باز باشد تهیه و وارد شاخه کنید تا در محل مورد نظر قرار گیرد.طرف پایین کیسه را با نوار محکم ببندید. داخل آن را با خزه ای که 24 ساعت خیس کرده اید پر کنید به گونه ای که خزه در داخل کیسه به صورت استوانه ای باشد و شاخه در وسط قرار گیرد .آن قدر خزه در داخل کیسه قرار دهید که حدود 5 سانتیمتر از کیسه خالی باشد .سر کیسه را محکم با نوار ببندید. دو ماه ریشه زایی انجام شده و ساقه را از زیر پلاستیک برش بزنید و به گلدان جدید انتقال دهید.

همچنین پیوند نمونه‌هایی که برگهای ابلق دارند بر روی نمونه‌هایی با برگهای سبز رنگ از دیگر روشهای تکثیر این گیاه است.زیرا نمونه هایی که برگ معمولی و سبز رنگ دارند سیستم ریشه ای نستبا قوی تری نیست به نمونه های با برگ ابلق دارند بنابراین پیوندک را از انواعی که برگسار با رنگ مورد نظر دارند تهیه می کنند و بر روی پایه ای معمولی پیوند می زنند. با این عمل علاوه بر داشتن گیاهی با تاجی با رنگ ابلق میتوان نسبت به تهیه گیاهانی کوتاه قامت نیز اقدام کرد.از روشهای مختلف پیوندزنی در این مسئله استفاده می شود.

آفت ها و بیماری ها و درمان بنجامین فیکوس :

زرد شدن و ریختن برگ بنجامین : آبیاری زیاد از حد و باتلاقی شدن خاک، برگها را زرد کرده ومی ریزاند . آبیاری را کمتر کنید اجازه دهید ما بین دو ابیاری سطح خاک خشک شود.

ریزش برگ بنجامین : اگر برگ‌ها سالم و سبز هستند ولي سقوط مي‌كنند احتمالا نور كم است، گلدان را به روشنايي ببريد. كم‌آبي هم موجب اين عارضه مي‌شود، پس آبياري را منظم كنيد. بعضي مواقع سردشدن ناگهاني اتاق و آبياري با آب سرد علت ريزش برگ سبز است . هر گونه شوک محیطی می تواند باعث ریزش برگ ها شود. هنگامانتقال گیاه از فروشگاه به منزل دقت کنید . گیاه را زیاد جابه جا نکنید.

برگهای فیکوس، رنگ پریده شدند و لکه های قهوه ای زیر برگها و روی ساقه وجوددارند: با یک حشره کش نفوذی لکه ها را خیس کنید تا هر دو هفته یک بار، گیاه را سمپاشی نمائید تا علایم برطرف گردد.

لکه های پهن و آبکی و سیاه روی برگهای بنجامین نشانه بیماری قارچی روی بنجامین فیکوس است. لکه های موجود را با آب و صابون خیس کنید.

تار عنکبوتی شدن سطح زیر برگها هم حاصل فعالیت کنه قرمز می باشد. با سمپاشی توسط کنه کش و یا حشره کش نفوذی ، علایم رابر طرف کنید
هوای گرم و خشک محیط، می تواند باعث خشکی و شکنندگی برگها شود.

برگهای جدید ریز هستند:  یا گلدان را بزرگتر کنید یا به تغذیه مصنوعی و کود دهی بپردازید.

نکته :اگر بخواهيد برگ‌ها هميشه براق باشند ماهي يك‌مرتبه بايد برگ‌ها را شست‌وشو داد و اين‌كار بوسيله اسپري مخصوص براق كردن برگ‌ها انجام مي‌شود.

نکته : برای اشخاصی که در نگهداری گیاهان آپارتمانی تازه کار هستند نگهداری بنجامین توصیه نمی شود زیرا گیاه خیلی حساسی است. بنجامین نسبت به تغییر عوامل محیطی بسیار حساس است و با کمترین تغییری برگ های آن ریزش می کند از چرخاندن و جا به جایی گلدان بپرهیزید.هنگامی که گیاه تازه خریداری شده را به خانه می آورید برخی از برگ های آن زرد یا قهوه ای می شوند و یا برگ های بنجامین ریزش می کنند . با تغییر شرایط محیطی ریزش برگ بنجامین عادی هست . بهتر است بعد از ریزش برگ گیاه خود را هرس کنید و از ان به خوبی مراقبت کنید تا دوباره جوانه های جدید بزند.

بونسا بنجامین : بنجامین را می توان با هرس ریشه و ساقه به صورت بونسا نیز پرورش داد . بنجامین دارای ساقه سفید با ریشه های هوایی هست که باعث زیبا تر شدن بونسا این گیاه می شود.

منابع :

MGONLINE.COM – ANZALIFLOWERS.PERSIANBLOG.COM – SHARGHNEWSPAPER.COM – golestan-ali.com – tebyan.net- bostane.ir – nargil.ir

«پرورش گل در باغ، خانه، آپارتمان» نوشته مهندس حسن حسنی زاده