کاشت داشت و برداشت هویج

هویج

برای مصرف ، محصول هویج ، در سال اول و یا فصل زراعتی اول برداشت می شود و به منظور بذرگیری درسال دوم مورد استفاده قرار میگیرد .

گیاهشناسی هویج

ریشه:
ریشه عمودی و ضخیم و ریشه اصلی عمیق و ریشه های فرعی اندک است.ریشه دارای رنگ های مختلف است.
سطح مقطع ریشه  2ناحیه دارد:
1- اپیدرم نازک
1.      – حلقه خارجی      2-  یک لایه سلولهای چوب پنبه ای(بیشترین بتا کاروتن)
3- باند عریضی از آوندهای آبکش ثانویه(محل ذخیره قند)

1- آوند چوبی ثانویه
2- حلقه داخلی
2 – مغز

حلقه خارجی از سلولهای پارانشیم تشکیل شده است.عریض بودن حلقه ی خارجی و نازک بودن حلقه داخلی از صفات کیفی هویج خوب است.
برگ:
تشکیل برگ روزت در سال اول ودارای برگها متناوب و دندانه دندانه است.
ساقه:
ساقه بی کرک  و ارتفاع ساقه 60 تا 90 سانتی متر و ساقه در سال اول کوتاه و در سال دوم طویل میشود.

گل:
گلها هرمافرودیت و گلها سفید رنگ و ریز و دارای 5 گلبرگ و 5 پرچم و مادگی 2 برچه و گل آذین چتری که از داخل غلافی از راس ساقه خارج میشود

خاک مطلوب هویچ

هویج مانند اغلب سبزیهای ریشه‌ای طلب خاک عمیق و نرم لیمونی می‌باشد و از نظر تجارتی هویج را بیشتر در خاکهای لیمونی سبک و یا خاکهای هوموسی سبک می‌کارند. زیرا در این قبیل خاکها مقدار محصول زیاد و شکل ریشه که عامل مهم مرغوبیت آن می‌باشد صاف و منظم می‌شود. در صورتی که در زمینهای خیلی سنگین و یا در خاکهایی که دارای سنگهای درشت می‌باشند کاشته شود ریشه کج و اغلب دو یا چند شاخه می‌گردد.

کود مورد استفاده در هویج

برای رشد سریع هویج کود فراوان از جنس ازت ، فسفر و پتاس لازم است و علاوه بر آن خاک باید دارای مقدار کافی مواد آلی یعنی هوموس باشد. وجود کود دامی یا کود سبز در زمینهای سنگین برای پوک کردن این نوع اراضی حتما لازم است. در صورتی که 20 تا 30 تن کود دامی برای اصلاح و تا اندازه‌ای تقویت زمین به محصول داده شود برای ایجاد تعادل بین ازت و فسفر و پتاس مورد نیاز هویج باید مقداری کود شیمیایی نیز به زمین داد.

تاثیر محیط در رشد و رنگ ریشه هویج

در نواحی نسبتا گرم که زمستان معتدل دارد مانند پاره‌ای از نقاط جنوب ایران ممکن است به کشت بذر هویج مبادرت کرد. ولی در این نواحی ریشه هویج کم رنگ و بنابراین نامرغوب می‌شود. این کم رنگ شدن ریشه هویج ممکن است علل مختلفی داشته باشد مانند کوتاهی روز در زمستان ، کمی درجه حرارت ، کمی شدت روشنایی و بالاخره رطوبت زیاد. ولی میزان گرمای هوا بیش از سایر عوامل در کمرنگی هویج موثر است.

کاشت

بذر هویج :
این گیاه به وسیله بذر تکثیر می شود.
بذر هویج کوچک و به رنگ های خاکستری و سبز معطر می باشد.
شکل بذر محدب و دارای خار است.

بذرافشانی:
برای کاشت بذر،بذرها را به هم میمالند تا خارهای بذر از بین برود.
عمق کاشت بذر 1تا  2 سانتیمتر
کاشت بذر به صورت ردیفی و کرتی میباشد.
میزان بذر مصرفی در هکتار 3-5 کیلو گرم
هویج زودرس را درمناطق گرم در پاییز و زمستان کاشته و در بهار و تابستان به بازار عرضه میکنند.
هویج دیررس را درمناطق سردسیردر بهار پس از رفع سرمای یخبندان کاشته و در پاییز و زمستان عرضه میشود.
بذر هویج و تربچه را میتوان با هم کاشت.زیرا زمان برداشت تربچه با زمان سبز شدن هویج با هم است و می توان از یک زمین دو محصول برداشت کرد.
به دلیل جوانه زنی بهتر بذر آن را با موادی مثل تیرام قارچ کشی میکنند.

جوانه زنی بذر:
معمولا6  تا 12روز طول می کشد تا بذر جوانه بزند.دماي خاك براي جوانه زني 21.5 درجه سانتيگرادمي باشد و دمای بالا در دوره جوانه زنی ،بذر را به خواب ثانوی سوق می دهد. از زمان پاشیدن بذر تا زمان برداشت 70 تا 100روز طول می کشد.

دما:
دماي خاك براي رشد 15الی 21درجه سانتيگرادمي باشد.در این درجه حرارت هویج بیشترین بتاکاروتن را دارد.
در دمای بیش از 21 درجه ریشه ها کوتاه و در دمای کمتر از 15 درجه ریشه طویل و کم رنگ می شود.
تولید در هوای گرم سبب تلخ شدن ریشه و خشبی شدن محصول می گردد.
به نور زياد نياز دارد.
مقدار دمای لازم برای بهارش 4درجه سانتیگراد است.
داشت:
آبیاری:
هویج نیاز آبی بالایی دارد و در مناطق معتدل mm 200تا 600mmو در مناطق گرم mm 900در هفته نیاز آبی هویج است.
آبیاری بیش از حد سبب بیماری سفیدک می شود.
تنش های رطوبتی پس از یک دوره خشکی سبب ترک خوردن یا دو شاخه ای شدن انتهای ریشه و سبب رشد هویج هایی با مزه چوب می شود.

کود دادن پای بوته:
برای یک هکتار 150kgکود ازته و 100kg فسفات و 250kgپتاس توصیه می شود.کود ازته در چند مرحله و به مقدار کم داده می شود.در کشت های بهاره کود بیشتری میدهیم،چون هدف زودرسی محصول است.این گیاه به پتاس بیشتری نیاز دارد.نیاز اصلی مواد غذایی برای زراعت هویح در مراحل نهایی تشکیل ریشه ضخیم است.

مراقبت های زراعی:
دانهالهای جوان هویج در مقابل خشکی،غلظت زیاد نمک ها و کمبود اکسیژن حساس اند.علف های هرز را نیز باید از بین برد.استفاده از علف کش در زمین هایی که مواد آلی کافی نیست،سبب کاهش محصول می شود. هویج وحشی و
تاج خروس علف های هرز مزرعه هویج می باشند.

آفات و بیماریها:
شپش هویج:
محل خسارت:یک سوم بالایی ریشه
روش مبارزه:استفاده از تله های صفحه چوبی و مقاطع ریشه هویج تعبیه شده در خاک
استفاده از سم pirimiphos – methyl در اواسط تابستان

مگس هویج:
محل خسارت:دو سوم پایین ریشه
اوایل تابستان تا اوایل پاییز امکان ظهور این آفت وجود دارد.
روش مبارزه:استفاده از تله های چسبنده نارنجی یا زرد
استفاده از سم pirimiphos-methyl در اواسط تابستان
استفاده از گونه های مقاوم مثل Fly away  و Syran

كرم هويجها (Wire worm)
محل خسارت:بذر های در حال جوانه زنی و ریشه
در تمام سال امکان مشاهده اين آفت وجود دارد
روش مبارزه:استفاده از سمومي چون pirimiphos-methyl

زردی آستر:
علایم خسارت:برگهای بسیار زیاد،زرد،بههم پیچیده و ریشه های کرک دار
پوسیدگی سیاه هویج:
پوسیدگی سیاه در روی ساقه و ریشه ضاهر می شود.
علایم بیماری:ریشه های هویج سیاه می شوند.
عامل بیماری:گونه Alternaria radiciana
مبارزه: جمع آوری بقایای آلوده و بذر گیری از بوته های سالم

پوسیدگی نرم باکتریایی هویج:
علایم بیماری:هویج هایی که در انبار در دمای بالا نگه داری می شوند بیشترین خسارت را می بینند.
این بیماری بافت پارانشیمی را مورد حمله قرار داده و بیماری به صورت لکه های آب سوخته ضاهر می شود.
عامل بیماری:باکتری Erwinia carotovora
مبارزه:نگه داری در انبار در دمای صفر درجه سانتیگراد و رطوبت کمتر از 90%
ضد عفونی کردن انبار و جعبه ها با فرمالین یا سولفات مس

نماتد مولد غده در ریشه:
علایم بیماری:ظهور غده هایی  به قطر یک میلیمتر تا دو سانتیمتر روی ریشه
عامل بیماری:نماتود Meloidogyne
مبارزه:
1-تناوب زراعی:این اقدام جمعیت نماتود های خاک را کاهش می دهد.
2-مبارزه شیمیایی:استفاده از متیل بروماید و اتیلن دی بروماید
3-استفاده از ارقام مقاوم

برداشت:
برداشت زمانی صورت می گیرد که برگها از سبز به زرد تغییر یافته باشد.
قطر ريشه هويجها بايد به 3.5-2.5 سانتيمتر رسيده باشند.براي برداشت بايد بستر را با آب بخيسانيد. خاك هاي اطراف ريشه را هنگام برداشت كنار بزنيد. اگر آن را با شاخ و برگ برداشت شود،دسته ای گفته می شود.
اگر آن را بدون شاخ و برگ برداشت شود،کپه ای می گویند.
سر شاخه زنی در مزرعه و سر برگها جدا شده و 2.5 تا 5 سانتیمتر از ساقه باقی می ماند و ساقه قبل از بسته بندی بریده می شود.هویج را در سطح وسیع با ماشین برداشت چغندر قند، برداشت می کنند.
نگه داری پس از برداشت:
قبل از نگهداری در انبار،انبار را با محلول 2درصدی سولفات مس تمیز می کنند. شستشوي هويج ها و سپس قراردادن در كيسه هاي پلاستيكي
آنرا در انبار در دمای 0درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی% 100- 95به مدت 4تا 6ماه میتوان نگهداری کرد.
آنرا دور از سیب،سیب زمینی،گلابی و سایر میوه هایی که اتیلن تولید می کنند،دور نگهدارید.ماندن هویج برای مدت طولانی در انبار سبب کم شدن قند آن می شود.اگر هدف بذر گیری باشد،ریشه های خوب را جدا کرده و در بهار سال بعد این ریشه ها کشت شده و در مرداد و شهریور بذر برداشت می شود

هویج

خواص و فواید :

1- بینایی را تقویت می کند

هویج سرشار از بتاکاروتن می باشد که در کبد به ویتامین A تبدیل می شود. این ویتامین در رتینا یا شبکیه به ردوپسین – رنگدانه ارغوانی رنگ مورد نیاز در دید شب – تبدیل می شود.

همچنین تحقیقات ثابت کرده بتاکاروتن از بروز دژنراسیون ماکولا چشمی و آب مروارید سنایل – شایع ترین نوع آب مروارید -پیشگیری و محافظت می کند.در یک بررسی مشخص شد که افرادی که مقدار بیشتری بتاکاروتن مصرف کرده بودند احتمال خطر ابتلای آنان به دژنراسیون ماکولار چشمی 40 درصد کمتر از کسانی که بتاکاروتن کمتری مصرف کرده بودند وجود داشت.

2- از ابتلا به سرطان پیشگیری می کند

تحقیقات نشان داده مصرف هویج خطر ابتلا به سرطان ریه، سینه و کولون (روده بزرگ) را کاهش می دهد.

محققان به تازگی کشف کرده اند که دو ماده موجود در هویج به نام های فالکارینول و فالکاریندول دارای خواص ضد سرطانی هستند.

فالکارینول ماده ضدآفت طبیعی است که توسط هویج تولید می شود تا از ریشه خود در مقابل بیماری های قارچی محافظت کند.

هویج یکی از منابع این ترکیب است. در یک بررسی مشخص شد موش هایی که هویج خورده بودند تا یک سوم کمتر به سرطان مبتلا شدند.

3- دارای خواص ضد پیری است

مقدار بالای بتاکاروتن موجود در آن در برابر تخریب سلولی ناشی از متابولیسم طبیعی بدن مانند یک آنتی اکسیدان عمل می کند و روند پیری سلول ها را آهسته تر می کند.

4- پوست را تقویت می کند

ویتامین A و آنتی اکسیدان ها از پوست در برابر تخریب ناشی از نور خورشید محافظت می کنند.کمبود ویتامین A باعث خشکی پوست، مو و ناخن می شود. ویتامین A از بروز پیری زودرس، آکنه، خشکی پوست، لکه و از بین رفتن یکنواختی رنگ پوست پیشگیری می کند.

5- ضدعفونی کننده است

گیاه شناسان بر این عقیده هستند که هویج از ایجاد عفونت پیشگیری می کند. از این گیاه می توان به روش های مختلف مانند له شده، جوشانده یا خام بر روی انواع زخم ها استفاده کرد.

6- پوست را از بیرون تقویت می کند

با هویج می توان ماسک صورت ارزان و راحتی تهیه کرد . برای این کار فقط هویج رنده شده را با کمی عسل مخلوط کنید.

7- از بروز بیماری های قلبی پیشگیری می کند

طی نتایج چندین بررسی، رژیم های سرشار از کارتنوئیدها، با کاهش خطر بیماری های قلبی ارتباط مستقیم دارند. هویج نه تنها دارای بتاکاروتن است بلکه حاوی آلفا کاروتن و لوتئین نیز می باشد.

همچنین مصرف منظم هویج میزان کلسترول را کاهش می دهد زیرا فیبرهای محلول موجود در آن با اسیدهای صفرا پیوند می خورند.

8- بدن را از مواد زائد پاکسازی می کند

ویتامین A به کبد کمک می کند تا مواد زائد را از بدن بیرون کند. این ماده غذایی باعث کاهش صفرا و چربی در کبد می شود. فیبرهای موجود در هویج به تمیز کردن روده و سرعت بخشیدن خروج مواد زائد از بدن کمک می کنند.

9- موجب سلامت دندان ها و لثه ها می شود

این سبزی ترد همه نوع خاصیتی دارد! هویج ها دهان و دندان را تمیز می کنند. آن ها مانند مسواک و یا خلال دندان مواد باقی ماده غذا را از لای دندان ها خارج می کنند. هویج با تحریک لثه باعث ترشح زیاد بزاق شده که ایجاد اسید و باکتری سازنده کرم خوردگی دندان را متوازن می کند.

10- از بروز سکته پیشگیری می کند

طی یک بررسی که در دانشگاه هاروارد صورت گرفت مشخص شد افرادی که بیش از 6 هویج در هفته می خورند نسبت به آن هایی که در ماه تنها یک هویج یا کمتر می خورند، کمتر با سکته مواجه می شوند.

ماسک هويج براي پوست هاي خشک و حساس:

مواد لازم:

هويج متوسط     دو عدد

برگ گل ختمي   يک مشت

زرده تخم مرغ     يک عدد

هويج را خوب شسته و رنده کنيد. برگ هاي گل ختمي را کوبيده و خوب له کنيد و آنگاه به هويج رنده شده بيفزاييد. زرده تخم مرغ را آن قدر بزنيد تا کف کند و سپس داخل مخلوط بريزيد. حال اين مواد را آن قدر با همزن بزنيد تا حالت خميري و يک دستي پيدا کند.

ماسک هويج حاضر است. امتحان کنيد.

هويج، رنگ نارنجي خود را مديون مقادير زيادي بتاکاروتن است که در بافت خود ذخيره کرده است. همان گونه که مي دانيد بتاکاروتن پيش ساز ويتامين A در بدن است. فوايد متنوع ويتامين A براي پوست و دفع بيماري ها از آن بر کسي پوشيده نيست.

برگ گل ختمي نيز باعث جلوگيري از قرمزي پوست مي شود. زرده تخم مرغ و آب هويج نيز به تنهايي براي پوست هاي خشک مناسب هستند.

استفاده از اين ماسک به مدت 20 دقيقه بر روي پوست هم باعث تقويت پوست شما مي شود و هم خشکي و قرمزي پوست شما را تا حد زيادي برطرف مي کند.

 

 

منابع:  نمناک -http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%d9%87%d9%88%db%8c

% http://article.tebyan.net/64951/%D9%81%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AC-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AAd8%ac&SSOReturnPage=Check&Rand=0http://havij2020.blogfa.com/post-10.aspx