کاج مطبق – تکثیر نگهداری و مراقبت

آموزش تکثیر کاشت پرورش نگهداری و مراقبت از کاج مطبق

کاج مطبق از گران قیمت ترین درختچه های تزئینی و گیاهان آپارتمانی بسیار لوکس است. علت گران قیمت بودن آن تکثیر مشکل و رشد بطئی آن است.

رشد کاج مطبق در محیط طبیعی زیاد ولی در آپارتمان به کندی رشد مینماید احتیاج به اکسیژن فراوان دارد و درجه حرارت بالا را تحمل نمی‌کند .

کاج مطبق گیاهی است سوزنی برگ و زیبا و از خانواده آراکریاسه با شاخه‌های مطبق، موطن اصلی آن جزیره نور فولک استرالیا است. ( نام علمی Araucaria heterophylla ) .

رشد كاج مطبق بسیار كند و هر سال یك طبقه و یا حداكثر دو طبقه بر طبقات خود می افزاید زیبایی این گیاه در داشتن برگهای سوزنی شفافدر طبقات و محیط جانبی تنه اصلی است برای این منظور سعی كنید از دستمالی كردن برگهای سوزنی و استفاده ازمواد براق كننده جلوگیری و با آب فشان رطوبت گیاه را تامین نمایید.
نیاز های کاج مطبق :

نور : اگرچه سایه را تحمل می‌‌کند ولی نزدیک به پنجره با نور ملایم نگهداری کنید البته قابلیت نگهداری در آفتاب را نیز دارد که بهتر است در بهار و تابستان آن را در خارج از آپارتمان نگهداری کنید. در نور کامل بدون تابش آفتاب سبزتر میماند ولی در آفتاب بهتر رشد می‌‌کند. هر چند وقت یکبار آن را ۱۸۰ درجه بچرخانید تا به طرف نور منحرف نشود.

دما : قابلیت تحمل گرما تا ۴۰ درجه سانتی گراد را دارد ولی به هیچ وجه تحمل یخبندان را ندارد.

آبیاری : در تابستان هفته‌ای دو بار و در زمستان در ۷ تا ۱۰ روز یکبار آبیاری نما یید خاک را همیشه مرطوب نگهدارید .

خاک : خاک کمپوست برای این گیاه مناسب است. خاک را سبک تهیه نمایید مخلوطی از دو قسمت خاک و سه قسمت برگ پوسیده برای این گیاه مناسب است.

تغذیه : با شروع فصل رشد(بهار و تابستان)جهت تغذیه مصنوعی از كود محلول در آب استفاده كنید بعلت نیاز كم این گیاه به تغذیه مصنوعی نصف آن مقداری كه روی بسته توصیه شده است كافی است.

تعویض گلدان کاج مطبق : قبل از اینكه ارتفاع گیاه به یك متر برسد هر سال گلدان را بایك در جه بزرگتر تعویض نمایی پس از آن خاكهای سطح گلدان را با آرامی خارج و با خاك كمپوست نو تعویض نمایید.

به این صورت که چند روز قبل به گیاه ابیاری کنید و یک سایز گلدان بزرگتر انتخاب کرده . معمولا اگه ریشه پر باشه با شل کردن خاک دور گلدان به وسیله یه بیلچه و یا چیز مشابه و با نگه داشتن تنه و زدن ضرباتی ملایم به دور تا دور گلدان گیاه به همراه خاک و ریشه از گلدان جدا میشه . البته اگه بزرگ باشه به تنهایی سخته پس از کسی کمک بگیرید .. از قبل داخل گلدان جدید مقداری خاک بریزید سپس کاج رو به همراه خاک قدیم داخل گلدان قرار بدین . حالا دور تا دور ریشه رو به ارامی با دست و یا یه چیز معمولی بتکونید تا مقداری از ریشه ها نمایان بشه و با خاک جدید که دورش ریخته میشه در ارتباط باشه . حالا خاک رو به داخل گلدون بریزین . دقت کنین که سطح گیاه پایین تر از دفعه ی قبل نباشه . حالا چند ضربه کوچه به گلدان بزنید تا منافذ خالی هم پر بشه و مراقب باشین که به ریشه ها صدمه وارد نشه . پس از اینکار گلدون رو خوب ابیاری کرده و تو محل سایه قرار بدین تا گیاه به شرایط اصلی خودش عادت کنه و بعد به محل اصلی منتقل کنین . موفق باشید

 

تمیز نمودن برگها : غبار پاشی با آبفشان در این خصوص كافی است از مواد براق كننده شیمیایی استفاده نكنید.

 

تکثیر و ازدیاد کاج مطبق :

تکثیر کاج مطبق در خانه بسیار مشکل است. برای تکثیر از بذر یا قلمه استفاده می‌‌شود که البته قلمه باید از انتها ی ساقه گیاه باشد در غیر اینصورت گیاه حاصل کج در می‌‌آید..

روش استفاده از بذر در تکثیر کاج مطبق بهترین روش برای تولید این گیاه زیباست. البته تکثیر کاج مطبق آپارتمانی به‌سادگی امکان پذیر نخواهد بود ولی اگر کمی صبر و پشتکار به خرج دهید قطعا موفق خواهید شد. کاج مطبق به ندرت در شرایط گلدانی وغیر بومی بذر تولید می‌کند و شما باید بذر ان را تهیه کنید.

مرحله 1: زمان و دمای تکثیر

تکثیر کاج مطبق از طریق بذر و دانه معمولا با سرعت زیادی انجام می‌شود. تکثیر از این طریق چیزی در حدود 10 ای 15 روز زمان خواهد برد. بذر بایستی به‌طور صاف بر روی بستر خاک قرار گیرد تا عمل جوانه زنی انجام شود. تکثیر کاج مطبق از طریق کشت بذر از اواسط بهار تا اوایل تابستان، در دمای حدود 20 درجه سانتیگراد انجام می‌گیرد.

مرحله 2: بذر پاشی و خاک مناسب

بذرها را به صورت تک یا پراکنده در سینی بذر یا ظروف کم عمق با قطر دهانه 13-15 سانتیمتر، حاوی کمپوست مخصوص بذر و قلمه قرار دهید. بهترین و مناسب ترین خاک برای جوانه زنی بذرها به خصوص بذر گیاهان خاص و کمیاب مانند کاج مطبق خاک کوکوپیت است چون این خاک رطوبت را برای جوانه زدن بذرها به خوبی در خود نگه می‌دارد اما مواد غذایی برای بزرگ شدن گیاهان ندارد به همین دلیل بعداز کمی بزرگتر شدن گیاهتان آنها را به خاکی غنی انتقال بدهید. ابتدا گلدانی تهیه کنید و درون آن خاک کوکوپیت بریزید و آبیاری کنید حالا بذرها را به فاصله 2 الی 3 سانتیمتر بر روی خاک بگذارید، لایه خیلی نازکی از خاک کوکوپیت روی بذرها بپاشید و مجدد به آرامی آب بدهید.

مراحله 3: آب و رطوبت مورد نیاز

میزان رطوبت بایستی به نحوی بالا برده شود. از روش‌هایی که باعث بالا رفتن رطوبت می‌شود می‌توان به پوشاندن ظرف با یک نایلون شفاف و یا شیشه اشاره کرد البته گاه‌گاهی پوشش را بردارید تا از ایجاد رطوبت بیش از حد جلوگیری شود و یا اینکه فضای کوچکی را جهت تهویه در پوشش ایجاد کنید. توصیه می‌شود که دانه‌ها در محیطی با نور کم و یا نیم سایه قرار گیرد. معمولا 5 درصد از جوانه‌های سفید رنگ بذر از بین رفته و دور انداخته می‌شوند.

مرحله 4: انتقال به ظرف دیگر

پایه‌هایی که از طریق بذری تولید شده‌اند معمولا دارای طبقات نامظم هستند. وقتی جوانه ها از خاک بیرون زدند نایلون را از روی گلدان بردارید و وقتی حدود 5 الی 8 سانت شدند آنها را از خاک کوکوپیت در بیاورد و در خاکی غنی به صورت جدا گانه بکارید. با رعایت نکات بالا می‌بایست تکثیر کاج مطبق شما با موفقیت انجام گرفته باشد.

 

 

عوارض بیماری ها و درمان در پرورش کاج مطبق
1. شاخه های باریك و علفی هستند : تغذیه مصنوعی تجویز می گرددمیزان مواد غذایی را دو برابر كنید.
2. برگهی سوزنی زرد و قهوه ای شده و می ریزند : هوا گرم و خشك است گلدان را به محل خنك تر با اكسیژن فراوان منتقل كنید آبیاری و آبفشانی را فراموش نفرمایید.
3. حشرات ریز سبز رنگ روی برگهای سوزنی ظاهر و برگها چسبناك شده اند : هر 14 روز یكبار با یك سم حشره كش نفوذی سیستمیک ) مثل مالاتیون اکامت وغیره طبق دستور سمپاشی نمایید تا علایم بر طرف گردند.
4. شاخه ها بطرف پایین خم شده اند : هوا خیلی سرد است گیاه را به محل گرمتری منتقل نمایید
5. برگهای شاخه های پایین می ریزند : گیاه پیر شده است اگر تاریكی زیاد باشد گیاه را به محل روشن تر انتقال دهید و شاخه های خشك شده را با چاقو و یا قیچی تیز حذف نمایید.
6. برگها سبز هستند ولی می ریزند : آبیاری زیاد از اندازه باعث این عارضه است آبیاری را متوقف كنید تا سطح خشك شود سپس آبیاری را با میزان كمتر انجام دهید .
7. برگها متمایل به سفیدی هستند : اشعه مستقیم آفتاب مخصوصا از پشت شیشه عامل آن است گیاه را به محلی با نور غیر مستقیم انتقال دهید.
8. زخمهای سفید پنبه ای شكل و سفید رنگ در قاعده برگها تشكیل شده است : حشره آفت باعث این نارسایی است هر 14 روز یكبار با سم حشره كش طبق دستور سمپاشی كنید و یا با پنبه آغشته محلول به سم روی شاخه بمالید.
9. رشد گیاه متوقف شده است : ریشه ها را بازدید كنید اگر متراكم شده ان زمان تعویض گلدان فرارسیده است

نور کم , آبیاری نامناسب, رطوبت پایین, تغذیه نادرست و سرما یا گرمای بیش از حد و آفات و بیماریهای گیاهی همه و همه باعث برگهای نازک و آویزان می شود.

 

بونسا یا بنسای کاج مطبق
کاج مطبق را می توان به صورت بونسا نیز پرورش داد .

 

منابع : مجله اینترنتی ستاره – گلستان علی – نارگیل  – تبیان – بوستان bostane.ir