همه چیز در مورد کاشت نخود

گیاه نخود

نخود با نام علمی cicer arietinum، گیاهی است یکساله که دانه آن مصرف خوراکی دارد. این دانه یکی از مغذی ترین حبوبات به شمار می رود.

شرایط مورد نیاز

آب و هوا : این گیاه مقاوم به خشکی است و نیاز به آب وهوای سرد و خشک دارد. نخود پاییزه دماهای بالا و پایین را تحمل می‌کند و در دمای 2 تا 5 درجه سانتی‌گراد جوانه می‌زند و تا دمای 8- درجه سانتی‌گراد را تحمل می‌کند. دمای مناسب رشد نخود حدود 25 درجه سانتی‌گراد است.

خاک مناسب : بذر نخود به خاکی با زهکشی مناسب و آفتاب کافی نیاز دارد. حالت ایده آل خاکی نسبتا فقیر است؛ چراکه سطح بالایی از مواد مغذی باعث رشد پرپشت می شود، و گیاه را مستعد قارچ و بیماری های دیگر می کند. بر خلاف بسیاری از محصولات، نخود به محل رشد بسیار خوبی احتیاج ندارد و در خاکی که شلخته شخم خورده باشد راحت تر رشد می کند.

خاک های معدنی غنی و مکان های پرسایه و مرطوب مناسب این گیاه نیستند.

تناوب کشت : این گیاه را در تناوب با غلاتی مانند گندم و ذرت می کارند. چراکه پس از کشت غلات مواد مغذی زمین کم می شود و با کشت نخود، منابع خاک احیا می شود. دلیل دیگر این است که کشت مداوم نخود باعث افزایش بیماری و آفت می شود.

کاشت

بهترین زمان کاشت نخود پاییزه نیمه آبان تا نیمه آذر است. لازم است قبل از کاشت بذرها با استفاده از مواد قارچ کش ضدعفونی شوند.

برای کاشت سنتی ، بذرهای نخود باید در فاصله های 7 تا 13 سانتی متری، در ردیف هایی با فاصله 20 تا 25 سانتی کاشته شوند. همچنین برای کشت روی زمین زراعی می توان پس از آماده سازی زمین، بذرها را با دست روی خاک پاشید و سپس با ابزار سنتی، زیر خاک برد.

برای کاشت صنعتی می توان از ابزار مکانیزه استفاده کرد که عمق بذر در خاک، میزان رطوبت و مواد معدنی دقیق تر رعایت می شود و سرعت مراحل کاشت، داشت و برداشت بسیار بالا می رود.

برای کاشت در باغچه، باید از هر طرف 15 سانتی متر میان بذرها فاصله گذاشته شود.

کاشت نخود در گلدان

از آنجایی که نشاءهای نخود به سادگی قابل انتقال نیستند، استفاده از گلدان های قابل تجزیه که در خاک کاشته می شوند پیشنهاد می شود. بهتر است در هر گلدان یک بذر کاشته شود. برای این منظور بذر را در عمق 2.5 تا 5 سانتی متری قرار دهید. بذرها را هر روز به آرامی، روزی یک بار (اگر هوا گرم بود دو بار) آبیاری کنید و گلدان ها را در جایی قرار دهید که مقدار زیادی نور مستقیم خورشید دریافت کنند. همچنین تا زمان جوانه زدن، سطح خاک را مرطوب نگاه دارید.

آبیاری و مراقبت

نخود هم از کم آبی و هم از آبیاری بیش از حد آسیب می بیند. آبیاری منظم و به موقع بیشترین تاثیر را بر گلدهی گیاه دارد. اما فواصل آبیاری را باید بر اساس شرایط آب و هوایی و خاک زیر کشت تعیین کرد. برای تولید بین 900 کیلو تا سه تن بذر، گیاه نخود به 110 تا 240 میلی لیتر آب احتیاج دارد. گیاه نخود می تواند آب را از عمق 150 سانتی متری خاک جذب کند، اما بیشترین جذب در عمق 60 سانتی متری، جایی که بیشتر ریشه های گیاه قرار دارند انجام می شود. در کشت دیم، همچون بسیاری از گیاهان، ریشه های عمیق تری برای جذب آب تشکیل می شود.

جوانه زنی در آب و هوای گرم سریع است، اما در خاک سرد و خیس، جوانه ها و بوته های جوان مستعد پوسیدگی هستند.

پس از اینکه کاشت انجام شد، این گیاه نیاز به مراقبت زیادی ندارد، به جز هر چند وقت یک بار وجین کردن.

آسیب های متوجه نخود

آسیب های متوجه نخود شامل بیماری ها، آفات و علف های هرز می شود.

بیماری ها

بیماری قارچی برق زدگی نخود یکی از شایع ترین بیماری های این گیاه است که خسارات زیادی وارد می کند. بهترین روش جهت جلوگیری از این آسیب استفاده از انواع مقاوم یا تحمل کننده آن است.

پژمردگی فوزاریومی نیز که نوعی بیماری قارچی است می تواند باعث از بین رفتن این گیاه شود. بهترین روش برای مقابله با این مشکل هم استفاده از ارقام مقاوم و همچنین کاشت در تناوب با غلات است.

علف های هرز

نخود در برابر علف هرز نیز ضعیف است. بهترین راه برای جلوگیری از این آسیب هرس کردن و استفاده از علف کش های انتخابی است.

آفات

کرم های پیله خوار از زیانبار ترین آفات نخود هستند؛ و استفاده از سموم مناسب هنگام ظهور لاروهای ریز راه مقابله با این آسیب است.

کرم های طوقه بر نوع دیگری از آفات نخود هستند که برای مقابله با آن ها می توان از دو روش زراعی و شیمیایی استفاده کرد.

برداشت

به این دلیل که رشد این گیاه نامحدود است، آبیاری را هنگامی که غلاف ها به قهوه ای متمایل به زرد یا کرمی تغییر رنگ می دهند قطع می کنند. بهترین زمان برداشت نخود هنگامی که به اندازه کافی برای خوردن بزرگ شده باشد، و زیر دندان بشکند و له نشود.

برداشت سنتی توسط کارگران انجام می شود، و بسیار هزینه بر و زمان بر است. اما در برداشت صنعتی، از دستگاه کمباین استفاده می شود. در این نوع برداشت لازم است سطح زمین زیر کشت هموار و ردیفی باشد، یعنی بهتر است روی زمین از کشت مکانیزه استفاده شده باشد. اما در هر صورت هزینه و زمان مورد نیاز در برداشت صنعتی، بسیار کمتر از نوع سنتی است.

انبارداری

زمانی نخود را انبار می کنند که رطوبت آن به 16 درصد یا کمتر برسد. جریان طبیعی هوا بهترین راه برای خشک کردن نخود جریان طبیعی هوا است.

مصرف

این محصول را می توان به شکل تازه، فریز، کنسرو و یا جوانه زده استفاده کرد.