کاشت و پرورش فندق ( خواص )

گیاهشناسی فندق :

فندق درختچه ای به ارتفاع 5/1 متر که در اماکن مساعد به ارتفاع6 تا 7 متر (گاهی بیشتر) درمی می آید و به سهولت جنگلی انبوه بوجود می آورد. درخت فندق دارای برگهائی پهن و نوک تیز با دو ردیف دندانه، به رنگ سبز و گلهائی بر دو نوع نر وماده دارد. نوع نر این گلها دارای 3 تا 8 پرچم است و مجموعه آن به صورت سنبله های آویخته در پائیز ظاهر می شود. میوه آن که فندق نامیده می شود، در حالت تازه از پوشش سبز رنگی پوشیده شده است.ولی تدریجاً پس از خشک شدن از آن جدا می شود.

واژه فندق می تواند معرب واژه یونانی ποντικόν (κάριον) و یا از واژه پارسی بن توک (درون خالی) گرفته شده باشد.

گونه C.avellana به عنوان فندق اروپائی شناخته شده و بصورت تجاری کاشته می شود. در اثر دو رگه گیری این گونه با سایر گونه های موجود در این جنس تنوع زیادی در ارقام فندق ایجاد شده است

نام های علمی درخت فندق

• تیره: Corylaceae
• نام لاتین: Corylusavellana
• نام انگلیسی: Filber tree –Hazelnut tree –cobnut
• نام فارسی: فندق – گلوز – گلاغوزه
• نام عربی: بندق – جلوز – مچجرالبندق

 ارقام فندق :

رقم بارسلونا، رقم باتلر، رقم انیس رقم ایستاریکی ، رقم نور تامتون ، رقم آنا، رقم سلف ها سگر (پوست آزاد)، رقم اسکینر، رقم توندا جنیتل

مراکز تولید

مهمترین مناطق تولید فندق در ایران ناحیه اشکور(سفلی و علیا)، بویژه روستاهای کاکرود،ارکم، شاهراج، کیارمش، زیازو… است.این منطقه بیش از ۶۰ درصد تولید فندق ایران را تحت پوشش دارد و در مجموع نیز هشتاد و پنج درصد فندق تولیدی ایران در استان گیلان صورت می گیرد همچنین ایران در رتبه ششم جهان در تولید فندق قرار دارد.برخی دیگر از مناطق تولید فندق ایران می توان به استان قزوین اشاره کرد.

نیاز اکولوژیکی و محیطی فندق

درختان فندق به زمستان نسبتاً سرد و تابستان خنک نیاز دارند برای رشد و تکامل میوه تابستان خنک و طولانی از تابستان گرم و طولانی مناسبتر است. درختان فندق برای رفع نیاز سرمایی بایدمدت نسبتاً طولانی در معرض سرمای متوسط قرار گیرند. در مناطق مرطوب درختها نسبت به عوامل بیماریزا حساس هستند. درختان فندق مقاوم به سرما هستند. شاتونها و گلهای ماده فندق در مقایسه با گلهای باز شده مقاومت بیشتری نسبت به سرما دارند. در صورتیکه گلهای ماده باز شده باشند دمای 5/9- درجه سانتی گراد به آنها صدمه می زند بین حداقل و حداکثر دمای هوا با تاریخ های گل دهی گل آذین نر و ماده رابطه مستقیمی وجود دارد افزایش مجموع درجه حرارتهای موثر ظهور کلاله را در ارقام زودرس به تاخیر می اندازد.

مقاومت بافتها نسبت به سرما تعیین شده است که از حساس تا مقاوم عبارتند از : استوانه مرکزی، آوندهای چوب، کامبیوم و پوست. در اواسط زمستان مقاومت جوانه های رویشی نسبت به سرما بیشتر از گلهای ماده است. همچنین مقاومت اکثر گلهای ماده در دی ماه بیشتر از گلهای نر است از کاشت فندق در مناطق پست که هوای سرد در آنجا باقی می ماند باید خودداری کرد و همینطور بادهای خشک نیز نباید در آن منطقه وجود داشته باشد مناطقی که دارای بارندگی متوسطی بوده و توزیع بارندگی نیز در طول فصل مناسب است برای کاشت موفقیت آمیز فندق خیلی مناسب هستند. خاکهای خنثی تا کمی اسیدی با 6= pH برای کاشت فندق مناسب است.

رطوبت و بارندگی مورد نیاز فندق :

وجود رطوبت کافی یکی از عواملی است که برای کشت فندق ضروری است. میزان رطوبت بین 70 تا 80% برای کشت و پرورش فندق مناسب می باشد. در صورتی که میزان بارندگی حداقل 800 میلی متر با پراکنش مناسب در فصول گرم باشد می توان به کشت دیم فندق اقدام نمود. در غیر اینصورت برای تولید تجاری ، آبیاری تکمیلی درختان در ماههای خرداد، تیر و مرداد الزامی می باشد. درختان جوان به دلیل ضعیف بودن سیستم ریشه ای، در تمام طول فصل رشد به آبیاری نیاز دارند.

میزان نیاز آبی درخت فندق در هر هکتار حدود 10000 متر مکعب است که از طریق نزولات جوی و آبیاری تکمیلی تامین می گردد.

آماده سازی خاک

نوع خاک مناسب برای کاشت فندق در مناطق مختلف متغیر است ولی بطور کلی خاک باید عمیق، حاصلخیز و دارای زهکشی خوبی باشد. در خاکهای عمیق مقدار زیادی آب و مواد غذایی ذخیره می شود که در طی فصول خشک مورد استفاده قرار می گیرد. ریشه های درخت فندق تا عمق 5/2 تا 4 متر بسرعت رشد می کند.

عوامل نامساعدی مثل وجود لایه غیر قابل نفوذ، بالا بودن سطح آب زیرزمینی وجود سنگ و شن و عدم وجود تهویه در خاک، رشد ریشه ها را محدود می کند. خاک باید تا عمق 4 متر دارای تهویه خیلی باشد درختان فندق در مقایسه با درختان گردو تحمل بیشتری نسبت به خاکهای فشرده دارند.

ازدیاد و تکثیر فندق  به دو روش  بذر و ازدیاد رویشی انجام می گیرد.

کاشت بذر فندق : در ازدیاد به وسیله بذر با کاشت فندق بلافاصله پس از برداشت همراه با پریکارپ به مقدار زیادی جوانه زنی را کاهش می دهد. حذف پوسته بذر مثل حذف پریکارپ جوانه زنی را تا 81 درصد افزایش می دهد. خواب بذر با یک دوره استراتیفیکاسیون به مدت 6 ماه برطرف می شود. در صورتیکه فندق دیر برداشت شود (آخر شهریور) پریکارپ میوه ها سخت می شود در اینصورت ابتدا یک دوره استراتیفیکاسیون گرم در 20 درجه سانتی گراد ضروری است و بدنبال آن بذور فندق باید در معرض یک دوره سرما (4 درجه سانتی گراد) قرار گیرند. در میوه هایی که زود برداشت می شوند (آخر مرداد) آندوسپرم و جنین اغلب به اندازه کافی رشد نمی کند و جوانه زنی این قبیل بذور بخوبی صورت نمی گیرد. برای از بین بردن خواب بذور فندق اگر آنها را به مدت 6 هفته در معرض سرمای 5 درجه سانتی گراد قرار داده و سپس به 20 درجه سانتی گراد منتقل شوند اسید جیبرلیک در بذر تجمع یافته و موجب جوانه زنی می شود.

در ازدیاد رویشی روشهای مختلفی وجود دارد که عبارتند از : تکثیر بوسیله قلمه – تکثیر بوسیله خوابانیدن – تکثیر بوسیله پیوند – تکثیر بوسیله ریزازدیادی ( کشت بافتی )

تاریخ و فواصل کاشت نهال فندق

زمینهای شیب دار قبل از کاشت باید تراس بندی شوند تا بتوان درختان فندق را با فواصل مناسب در آنها کاشت این عمل استفاده از کودهای شیمیایی ، دامی و نیز آبیاری را تسهیل می کند. در هنگام کاشت باید دقت شود داخل چاله ها عاری از سنگ باشد زیرا وجود سنگ ریشه ها را محدود می کند کاشت فندق در اواخر زمستان یا در بهار صورت میگیرد.

در هنگام کاشت پس از حفر گودالها در ته هر گودال مقداری خاک را به صورت کپه ریخته و ریشه نهال را در روی آن قرار می دهند سپس بقیه گودال را با خاک رویی پر کرده و آنرا سفت می کنند. اطراف نهال را با خاک اره یا خاک سست پوشانده و آنرا آبیاری می کنند. برای کاهش تعداد پا جوش ها و حذف آسانتر آنها نهالها را از ارتفاع 50 تا 75 سانتی متری سربرداری می کنند و تنه نهالها را به منظور جلوگیری از آفتاب سوختگی با یک ماده سفید رنگ آمیزی کرده و یا با کاغذ سفید آنرا می پوشانند.

کاشت فندق

در صورتیکه فندق بصورت بوته ای یا پرچین پرورش داده نشود فاصله کاشت 6 متر است. عملکرد فندق در حالت درخت بشتر از حالت بوته ای است. در حالت بوته ای قسمت مرکزی ضعیف مانده و یا در اثر سایه قسمتهای بیرونی از بین میرود. فاصله کاشت بسته به اینکه در بین درختان فندق چیز دیگری هم کاشته شود متفاوت است.

داشت و پرورش فندق ( مراقبت و نگهداری )

مراقبت از درختان فندق از جنبه های مختلفی صورت می گیرد. که بقرار زیر است :

هرس شاخه های درخت فندق : در درختان بارده شاخه های جانبی که بر روی شاخه های اصلی قرار دارند هر سال هرس شده مر شاخه های ضعیف حذف می شوند. اگر در هنگام کاشت هرس ریشه صورت گرفته باشد در مراحل بعدی نیاز به هرس کمتر خواهد بود ولی وقتی درختان فندق 12 تا15 ساله شدند بهتر است مقدار زیادی از شاخه های جانبی هرس شوند تا رشد شاخه های قوی تحریک شود. در این حالت در هر درخت 8 تا 10 شاخه باقی می گذارند تا میوه بهتر پر شده و محصول افزایش یابد. اضافه کردن کود دامی به مقدار 30 تن در پائیز به همراه 600 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات و در بهار 400 تا 500 کیلوگرم سولفات آمونیوم یا 300 تا 400 کیلوگرم سیانید کلسیم و یا 150 تا 300 کیلوگرم در هکتار نیترات آمونیوم پیشنهاد می شود.

مبارزه با آفات فندق : آفات فندقها از قبیل کنه فندق، سرخور طومی فندق ، سوسک چوب خوار، کنه مولد کال فندق، سپردار فندق ، نماند ، پژمردگی باکتریابی، پژمردگی فندق ، پوسیدگی قهوه ای یا آنتراکوز کپک خاکستری و بیماری ویروس موزائیک می باشد.

آبیاری : اگر فندق در خاکهای حاصلخیز که ظرفیت نگهداری آب زیادی دارند کاشته شود به آبیاری کمی نیاز خواهد داشت.

حذف پاجوشها : حذف پاجوشها در اطراف تنه فندق ضروری است به منظور حذف موثر پا جوشها ضروری است که عمل حذف 3 تا 4 بار در سال و تا چند سال پس از کاشت صورت گیرد.حذف پا جوشهای جدید باید تا حد امکان از نزدیک محل رشد آنها صورت گیرد.مبارزه با علف های هرز که توسط علف کش های شیمیایی صورت می گیرد.

گل دهی و گرده افشانی فندق : گل دهی فندق 3 تا 4 سال پس از کاشت صورت می گیرد ولی معمولاً باردهی از سال 5 یا 6 شروع می شود مدت باردهی 10 تا 20 سال است شاخه هایی که طول آنها 16 تا 25 سانتی متر است بیشترین ظرفیت باردهی را دارند.تمام گونه های جنس Corylus یک پایه بوده، گلهای یک جنسی تولید می کنند و گرده افشانی آنها توسط باد صورت می گیرد. دوره گل دهی فندق در شرایط طبیعی حدود 3 ماه طول می کشد که با گرده افشانی ارقام زودرس شروع شده و با مرحله اوج گل دهی در ارقام دیررس تمام می شود. فندق گیاهی خود ناسازگار است لذا برای انجام گرده افشانی مطلوب باید ارقام مختلف با هم کاشته شود. کاشت 12درصد درختان گرده افشان در شرایط مساعد برای گرده افشانی رقم اصلی کافی است.

تربیت و هرس :

معمولاً هرس داشت به هنگام خواب درخت یعنی از آذرماه تا اسفندماه است. پس از کاشت نهال ریشه دار در زمین اصلی، نخستین هرس به صورت زیر انجام می شود:

–       سربرداری نهال از ارتفاع 80-60 سانتیمتر از سطح زمین

–       حذف کلیه شاخه های تنه پائین تر از 40 سانتی متر از کف خاک

–       زخم بندی ( پانسمان) شاخه های بریده با چسب باغبانی

–       حذف برگهائی که در طول دوره رشد بعدی روئیده می شوند.( از 40 سانتی متر به پائین).

آفات و بیماریهای مهم فندق :

سفیدک سطحی فندق:

به صورت لکه های تقریباً کروی به رنگ زرد و سفید دیده می شود که در مرکز هر یک از لکه ها اسپورهای قارچ در اواخر فصل به صورت نقطه های سیاه در می آیند. این بیماریها خسارت چندانی ایجاد نمی کند و فقط باعث ریزش  مختصر برگ می گردد. برای مبارزه با این بیماری، در صورت مشاهده علائم این قارچ روی برگها با در نظر گرفتن  درجه حرارت هوا، می توان از سموم سولفوره (کوزان) با غلظت 2 تا 3 در هزار و یا مانکوزب با غلظت 5/1 تا 2 هزار استفاده نمود.

شپشک نرم تن:

این حشره با مکیدن شیره گیاهی موجب تضعیف درخت می گردد و همچنین با ترشح عسلک باعث تجمع گرد و خاک که در سطح برگ، تنه و سرشاخه های درختان و موجب اختلال در فعالیت های فیزیولوژیکی درختان بخصوص فتوسنتز می گردد. برای مبارزه با این آفات می توان از روغن ولک 4 درصد به صورت سمپاشی زمستانه قبل از مرحله تلقیح درختان استفاده نمود.

شته فندق:

به شته هلو شباهت زیادی دارد و مهمترین علامت تشخیص آن فعالیت دسته جمعی آنها در اطراف برگهای اصلی است. خسارت این آفت با ترشح شدید عسلک همراه است که به نوبه خود موجب جلب مورچگان ، زنبور و مگسهای مختلف و تجمع گرد و خاک می شود. این حشرات ممکن است باعث انتقال بیماریهای ویروسی نیز گردند. برای مبارزه با این آفت می توان از سموم مناسب استفاده نمود.

کنه جوانه خوار فندق:

از مهم ترین آفات فندق به شمار می رود. این آفت ضمن مستقر شدن روی جوانه های تازه، با فروبردن نیش خود موجب تورم و بدشکلی جوانه ها در زمان بازشدن شده، همچنین باعث فساد و خشکیدگی جوانه های گل می گردد. برای مبارزه با این آفت می توان از سموم آندوسولفان، آذینفوس متیل، پودرگوگرد و یا دیازینون در زمان بیدار شدن گیاه و یا زمانی که شاخه ها 2 تا 3 برگی هستند ، استفاده نمود.

سایر آفات و بیماریهای فندق در ایران خسارت چندانی ایجاد نمی نمایند که فقط به ذکر اسامی آنها اکتفا می شود.

آفات فندق: بالانن، سنها، سوسک چوب خوار فندق، زنبور برگ خوار فندق و کرم سفید ریشه.

بیماریهای فندق: شامل باکتریوز، شانکر، گلوسپوریوم، مونیلیا، بوتریتیس.

برداشت میوه فندق

میوه های فندق پس از رسیدن بر روی زمین می ریزند میوه هایی که به روی زمین می ریزند در اثر رطوبت خاک تغییر رنگ می دهند از این رو برای جلوگیری از آن باید در اولین فرصت پوست میوه ها جدا شود.میوه ها در طول فصل باید 2 تا 3 بار جمع آوری شوند. عملکرد درختان فندق بسته به سن و قدمت درخت فاصله کاشت ، عملیات آماده سازی خاک و عوامل دیگر متفاوت است اگر یک هکتار باغ 2200 کیلوگرم محصول تولید کند محصول خوبی داشته است عملکرد درختان، بارده از سالی به سال بعد دچار نوسان می‌گردد.

بیشتر بدانید…………..

(دستورالعمل اجرایی احداث باغ مدرن و تجاری فندق)

آماده کردن زمین:

در صورت وجود درختان قدیمی، ابتدا عملیات ریشه کنی و پاک سازی باغ انجام می شود. سپس عملیات شخم زنی (عمود برهم) به همراه کود دامی پوسیده به مقدار 40 – 30 تن در هکتار و کولتیوار زنی و در نهایت تسطیح زمین با لولر انجام می شود.

پیاده نمودن نقشه کاشت و تعیین فواصل چاله های کاشت:

با درنظر گرفتن جنس و بافت خاک و همچنین شیب زمین، فواصل کاشت مناسب درختان فندق با شیب کمتر از 5 درصد در اراضی مسطح 4×6 متر یا 5 × 6 متر و در اراضی با شیب بیشتر از 5درصد 4×5 متر یا 5×5 متر توصیه می گردد.

ابعاد چاله ها:

ابعاد چاله های فندق 50×50×50 سانتی متر می باشد. آماده کردن چاله های کاشت یک ماه قبل از کاشت نهال می باشد. زمان مناسب کاشت نهال فندق در مناطق معتدله در آذرماه می باشد و در مناطق سردسیری پس از سپری شدن فصل یخبندان در اواخر زمستان می باشد.

کوددهی:

نیاز کودی براساس نتایج آزمون خاک و برگ تعیین می گردد. بطورکلی در زمان کاشت به ازای هر چاله 10-8 کیلوگرم کوددامی پوسیده به همراه 100-80 گرم کود ازته، 80 – 60 گرم کود فسفاته و 120-80 گرم کود پتاسه و مخلوط کردن آنها با خاک رو (سطح الارض) در زیر گودال و خاک زیر (تحت الارض) در روی چاله انجام می شود.

 انتخاب نهال:

برای احداث باغ فندق بایستی از پاجوش ریشه دار یکساله و دوساله که حداقل 60 سانتی متر ارتفاع و 2- 5/1 سانتی متر قطر، دارای ریشه کافی و گواهی سلامت باشد، استفاده گردد.

کاشت نهال: پس از انجام آرایش (هرس ریشه) نهالها در وسط چاله های کاشت قرار گرفته و خاکی که قبلاً آماده گردیده است، (مطابق بند4-8) به آرامی در اطراف ریشه نهال ریخته شده و  با پا کوبیده می شود تا محفظه های هوا در حفره های داخل ریشه باقی نماند. پس از کاشت، عملیات سربرداری از ارتفاع 60 سانتی متر از سطح خاک با برش مورب (45درجه) انجام شده و با چسب باغبانی محل برش پوشانده شود. همچنین انجام آبیاری اولیه بلافاصله پس از کاشت الزامی است.

دستور العمل اجرایی اصلاح باغ درجه 2 فندق به درجه 1 :

تغذیه:

نیاز کودی براساس نتایج تجزیه خاک و برگ تعیین می گردد. کودهای شیمیایی باتوجه به سن درخت به ازای هر درخت سالیانه 500 – 300 گرم ازت، 400 – 200 گرم فسفر و 200 – 100 گرم پتاسیم به خاک اضافه گردد. زمان پخش کودهای فسفره و پتاسیم در اسفندماه و کود ازته در دو نوبت در ماههای اردیبهشت و خرداد در سایه انداز درخت همراه با 20-10 کیلوگرم کوددامی پوسیده به روش چالکود در چهارطرف درخت به خاک اضافه می گردد. ضمناً میزان کودهای میکرو براساس نتایج آنالیز خاک و برگ تعیین و توصیه می گردد.

مبارزه با آفات و بیماریها:

درصورت مشاهده خسارت بیش از حد آستانه اقتصادی آفات و بیماریهای مهم فندق، عملیات مبارزه با آفات و بیماریهای فوق الذکر بایستی براساس دستورالعمل سازمان حفظ نباتات صورت پذیرد.

تربیت و هرس:

هرس درختان بالغ فندق به حذف شاخه های خشک شده و خسارت دیده و شاخه های مسن و یا آنهایی که بیش از حد به طرف زمین رشد می نمایند محدود می شود. به طور کلی هرس درختان بالغ فندق به دو روش زیر صورت گیرد:

حذف 50 درصد از سطح باردهی درخت در 20 درصد از درختان کل باغ که در طی 5 سال کل درختان باغ هرس می گردند.

هرس سالیانه و حذف 10 درصد از باردهی درخت در کل درختان باغ در تمام مراحل، محل هرس با چسب باغبانی پوشانده شود.

کنترل یا حذف پاجوشها:

یکی از خصوصیات درخت فندق تولید فراوان پاجوش می باشد. پاجوشها علاوه برکاهش میزان انرژی و موادغذایی (درخت) سبب تاخیر در باردهی درختان می گردند. بنابراین باید نسبت به حذف و کنترل پاجوشها از طریق مکانیکی (استفاده از قیچی، اره و …) و یا شیمیایی در زمانهای مناسب اقدام نمود.

 آبیاری:

حتی الامکان استفاده از سیستم آبیاری تحت فشار بمنظور بالابردن راندمان آبیاری و کاهش تلفات پرت آب، توصیه می شود. ضمناً در باغهائی که استفاده از سیستم مذکور امکان پذیر نیست، توصیه می شود سیستم آبیاری سنتی (کرتی و غرقابی) به سیستم آبیاری نواری (جوی و پشته) تبدیل گردد. نیاز آبی فندق 10000 – 8000 مترمکعب در هکتار است که باتوجه به سن درختان و شرایط آب و هوایی منطقه تعیین می گردد.

جدول شماره 1- نیاز آبی درختان فندق در سنین مختلف در هر نوبت آبیاری

ضمناً تعداد دفعات آبیاری باتوجه به شرایط منطقه، میزان بارندگی و میزان تبخیر و تعرق خصوصاً در ماههای گرم سال تعیین می گردد.

مبارزه با علفهای هرز:

کنترل علفهای هرز در باغهای فندق به دو روش مکانیکی (کولتیواتور زنی) و شیمیایی صورت می گیرد. در صورت لزوم بسته به نوع و رشد علف هرز می توان از سموم سیمازین، دیورون، پاراکوآت و … به نسبت 5/4 – 2/2 کیلوگرم در هکتار استفاده نمود.

دستورالعمل اجرایی اصلاح و نوسازي باغ درجه 2 فندق :

اصلاح وتربيت درختان:

هدف از اصلاح و تربيت درخت قطع قسمتهايي از يك درخت است كه براي بدست آوردن شكل واسكلت مطلوب درخت انجام مي شود.همچنين حفظ عادت رشد طبیعی درختان و بارآور کردن آنها و سهولت انجام کارها از ديگر اهداف هرس اصلاحي مي باشد.اين كار شامل 2 عمليات متفاوت شاخه برداري و سربرداري مي باشد:

 شاخه برداری ( تنک کردن):

شاخه برداری برای بازکردن ، تنک کردن تاج و کنترل بلندی درخت بکار میرود. شاخه برداری با کاستن از چوب ، رقابت برای مواد غذائی را کاهش داده و در مجموع سبب تقویت شاخه های باقیمانده میشود. شاخه ها به طور کامل با بریدن آن در محل اتصال به شاخه اصلی بايستي حذف شوند.

سربرداری:

حذف قسمتی از یک شاخه ، هرس سربرداری است. سربرداری بیشتر از شاخه برداری سبب تقویت رشد منطقه ای و درخت میشود، چون جوانه های باقیمانده را از غلبه جوانه انتهائی آزاد میکند و به دلیل اینکه جوانه ها در نزدیکی نوک شاخه تجمع دارند سربرداری تعداد نسبتاً زیادی از نقاط رشد بالقوه را حذف کرده و بنابراین جوانه های باقیمانده را تحریک می کند. حذف انتهای شاخه به این معنی است که کربوهیدراتهای ذخیره شده در قسمت پائین شاخه هنوز برای نقاط رشد قابل دسترسی است.

اصلاح ساختار بستر:

بازسازي انهار:

اصلاح ومرمت انهار به منظور استفاده بهينه از منابع آبي موجود ضروري مي باشد.  دراين راستا جلوگيري از هرز آب و حذف علفهاي هرز به منظورجلوگيري از پراكنش بذور آنها بسيار مهم مي باشد.

اصلاح سيستم آبياري:

سیستم قطره ای در حداقل کردن محدودیت های فیزیکی خاک بسیار موثر تر از سیستم های آبیاری سطحی هستند.

سیستم های قطره ای آب را به مقدار بسیار کم و با کنترل دقیق به کار میبرند و بسیار بهتر با نفوذپذیری خاک انطباق می یابند. هنگامیکه مقدار کم آب آبیاری در دفعات زیاد به طوری به کار رود که با مصرف آب گیاه انطباق یابد نتایج بهتری در بر خواهد داشت.

نیاز آبی فندق بر حسب منطقه و رقم 10-8 هزار متر مکعب برای هر هکتار در سال می باشد. در آبیاری قطره ای نیاز آبی حدود 8-6 هزار متر مکعب برای هر هکتار در سال می باشد.

 ايجاد بانكت و تراس:

هدف اصلي در حقیقت بهره برداری حداكثر از نزولات آسماني بويژه در اراضي شيبدار است لذا می بایست اقداماتی را اعمال کرد تا ناحيه ريشه از بيشترين ذخيره آب برخوردار شود. بر اين اساس روش هاي جمع آوري آب باران به انواع مختلفي تقسيم بندي مي شوند كه در اينجا به  بانكت و تراس اشاره مي شود

بانكت :

با ايجاد چاله هاي هلالي شکل به شعاع 4-2 متر و در امتداد خطوط عمود بر جهت شيب اصلي دامنه ها مي توان بانکت هلالي را بوجود آورد.

تراس:

در این روش روي خطوط هم تراز، تراس احداث نموده و برای انجام آن می بایستی شيب طبيعي دامنه كوه به چند پله تقسيم شود.

تسطيح ناهمواري هاي سطح باغ:

به منظور سهولت در تردد ادوات باغي و امكان انجام بهتر عمليات داشت و برداشت لازم است كه پستي وبلندي ها ي موجود در بين درختان تسطيح گردند.

اصلاح فيزيكي و شيميايي خاك:

هدف از اصلاح فيزيكي خاك بهبود شرايط فيزيكي خاك از نظر ساختمان وبافت خاك مي باشد، اينكار از طريق  خاك ورزي ويا افزودن كودهاي دامي ، سبز و… امكان پذير مي باشد.

هدف از اصلاح شيميايي خاك بهبود وضعيت خاك از نظر تامين عناصر غذايي مورد نياز براي رشد گياه و همچنين اصلاح اسيديته ( pH ) و شوري خاك (Ec ) مي باشد.

اصلاح سيستم كاشت:

تعديل تراكم:

اگر تراكم در داخل باغ بدليل زياد يا كم بودن تعداد درختان نا مناسب باشد  و يا  درختان بصورت  نامنظم كشت شده باشند بطوريكه عبور ومرور ادوات در داخل باغ را با مشكل روبرو  كنند مي بايست درختان نامناسب  را حذف  و در صورت لزوم واكاري نمود.

تنظيم فواصل بين درختان:

در فندق فواصل کاشت 5×4 متر و بصورت سیستم مستطیلی می باشد و در مناطق کوهستانی فواصل کاشت  متر 4×4 بر روي خطوط تراز می باشد.

نگهداري باغ تا زمان باردهي اقتصادي مجدد:

اين عمليات شامل مواردي نظير شخم ساليانه بين رديفها ، تهيه ، حمل  و پخش كودهاي دامي وشيميايي، مبارزه با  آفات، بيماريها و علفهاي هرز، هرس و… مي باشد.

دستورالعمل اجرائی جایگزینی باغهای فندق درجه 3 :

باتوجه به اینکه عملیات اصلاح در باغهای درجه 3 مقرون به صرفه نمی باشد. عملیات جایگزینی به شرح ذیل در این باغها صورت می گیرد:

1-8 حذف درختان مسن و قدیمی:

این درختان، به طور کامل ریشه کن شده و پاکسازی می شوند و درختان حذف شده به بیرون باغ حمل می شوند. سپس نسبت به شخم عمیق و عمود برهم و تسطیح زمین اقدام می شود.

فواید و خواص دارویی و درمانی میوه فندق:

منابع:سایت سجیران – ویکی پیدا (دانشنامه ازاد) – رشد –پینوند – بوستان -مجله پزشکی دکتر سلام – کتاب راهنمای کاربردی پرورش فندق خانم دکتر سونا حسین