آموزش کاشت و تکثیر سیب زمینی در مزرعه ، باغچه و گلدان
آموزش کاشت و تکثیر سیب زمینی در مزرعه ، باغچه و گلدان
سیب زمینی گونههای مختلفی دارد که معمولاً با نام زودرس، معمولی (second early) و اصلی (main crop) توصیف میشوند. این نامها نشان میدهند که این سیب زمینیها کی محصول میدهند، به چه فضایی نیاز دارند، با چه فاصلهای از هم و چه موقع باید کاشته شوند. اگر فضای زیادی ندارید، بهتر است سیب زمینیهای زودرس بکارید و همچنین خوب است خاطرنشان کنیم که احتمال آفت زدگی گونههای زودرس از آنجا که خیلی زود برداشت میشوند، کمتر است. گونه معمولی (second earlies) شانزده تا هفده هفته بعد از کشت میرسند بنابراین باید بتوانید از اوایل تیر تا شروع مرداد آنها را برداشت کنید. گونه اصلی (main crops) هجده تا بیست هفته بعد از کاشت آماده برداشت هستند. بنابراین معمولاً از تیر تا مهر ماه میتوانید آنها را برداشت کنید. گونه اصلی بیشتر از سایر گونهها فضای باغچه را اشغال میکنند، اما اگر میخواهید مقداری از آن را ذخیره کنید، بهترین گونه برای انبار کردن است.
انواع سیب زمینی :
– سیب زمینی پوست قهوه ای (russet): پوست قهوه ای و درون سفید دارد. شکل آن کشیده است و سطح آن زبر و ناهموار است. میزان نشاسته آن زیاد و آب کمتری دارد. بهترین سیب زمینی برای سرخ کردن و پختن میباشد
– سیب زمینی با پوست زرد (yu con): پوست زرد رنگ دارد و طعم کره میدهد.برای پختن و تهیه پوره مناسب است.
– سیب زمینی شیرین (sweet): دارای مغز زرد، سفید و یا نارنجی رنگ است. ارزش تغذیه ای بالایی دارد.
– سیب زمینی های انگشتی (finger):کوچک و باریک هستند.
– سیب زمینی قرمز:پوست قرمز و درون سفید دارد. برای آب پز کردن، بخار پز کردن و تنوری کردن مناسب است.
نحوه القای جوانه زنی
Chitting یعنی ترغیب سیب زمینی بذری به جوانه زدن قبل از کشت. حدود ۶ هفته قبل از نشاء کردن آنها این کار را از اواخر دی در نقاط گرمتر کشور و یا در ماه بهمن در نقاط سردتر کشور شروع کنید. هر سیب زمینی بذری دارای سر گردتر و ضخیمی است که چند «چشم» دارد. قسمتهای غده مانند سیب زمینی را به گونهای قرار دهید که سر ضخیم آن در بالاترین قسمت سینی یا جعبه تخم مرغ و در مقابل نور طبیعی زیادی قرار گیرد. وقتی جوانهها به 1.5 تا 2.5 سانتی متر رسیدند، آماده کاشت در بیرون هستند.
ازدیاد و تکثیر سیب زمینی :
ازدیاد سیب زمینی بوسیلهیذر و یا غالبا رویشی و بوسیله غده صورت می گیرد. تنها روش معمول و عملی ازدیاد سیب زمینی همان طریقه رویشی یا کاشت غده سیب زمینی است. گیاه بوجود آمده از بذر دارای یک ریشه عمودی با تعداد زیادی ریشه فرعی است و تعداد ساقه هایی که اغلب منشعب می شند درهمه بوته ها یکسان نبوده و نوسان زیادی دارد ولی گیاه بوجود آمده از غده دارای ریشه های افشان یکنواخت می باشد که اغلب از بن ساقه و همچنین از استولن ها خارج می شوند.
خاک مورد نیاز :
بهترین نوع خاک برای کاشت سیب زمینی زمینهای هوموسی نرم و حاصلخیز ، از جنس رسی شنی تا شنی رسی است . تولید سیب زمینی در خاکهای سنگین موجب اشکال در رشد ، برداشت محصول می گردد بنابراین خاکهای عمیق و بارور ، با بافت متوسط و ساختمان عالی ، زهکش خوب و PH ۵٫۵ تا ۶ برای کاشت سیب زمینی بسیار مناسب است . ضمنا سیب زمینی به خشکی و شوری خاک حساس است.
کود :
جهت تولید ۳۰ تن غده به ۱۵۰ کیلوگرم ازت ، ۶۰ کیلو گرم فسفر ، ۲۴۰کیلوگرم پتاس ، ۳۰ کیلوگرم منیزیم ، ۳۵ کیلوگرم منگنز ، ۵۰ کیلو گرم کلسیم و ۵۰ گرم مس احتیاج دارد.
نحوه کاشت سیب زمینی
سیب زمینیهای جوانه زده را زمانی که خاک شروع به گرم شدن کرده است بکارید – معمولاً از اواسط اسفند یا اوایل فروردین. برای شروع شیاری به عمق 7.5 تا 13 سانتی متر ایجاد کنید، البته عمق دقیق آن بسته به گونهای که میکارید، متفاوت است.
قبل از کشت سیب زمینیها یک لایه نازک کود به شیار اضافه کنید. سیب زمینیهای زودرس را در فاصله حدوداً ۳۰ سانتی متری از هم با ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر فاصله بین ردیفها بکارید. سیب زمینیهای معمولی (second early) و اصلی (main crop) را در فاصله ۳۸ سانتی متری با ۷۵ سانتی متر فاصله بین ردیفها بکارید. غدههای جوانه زده (chitted tubers) را با دقت بردارید، آن را به آرامی داخل شیار قرار دهید به گونهای که جوانهها به سمت بیرون باشن. مواظب باشید جوانهها نشکنند. روی سیب زمینیها را با خاک بپوشانید. به محض ظاهر شدن جوانهها روی آن یک تل خاک بریزید، به گونهای که جوانهها زیر خاک دفن شوند. این کار را باید در فواصل زمانی معین انجام دهید و تا آخر فصل هر یک از گیاهان یک تل خاک کوچکی در اطراف خود (حدود ۱۵ سانتی متر) خواهند داشت.
زمان کاشت سیب زمینی :
در ایران کشت سیب زمینی در مناطق جنوبی از اواسط بهمن ماه تا اواخر اسفند ماه و در مناطق معتدل شمالی مانند : اطراف شهرستان قزوین ، کرج ، دماوند ، منطقه آذربایجان ، و شمال خراسان از اوایل فروردین ماه پس ازسپری شدن خطر سرمای بهاره شروع و تا اواخر فروردین ماه انجام خواهد گرفت .
روش کاشت سیب زمینی در باغچه و گلدان :
غده های آماده شده برای کاشت را به فاصله ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر از یکدیگر روی ردیف هایی که فاصله آنها از یکدیگر ۵۰ تا ۷۰ سانتیمتر باشد زیر خاک می کنند . ( سیب هائی را که به چند قسمت تقسیم کرده اند قبل از کاشت بایستی در محلی سایه روی زمین پهن کرد تا قسمت بریده شده از یک لایه پوشش حفاظتی پوشیده شود و یا آن که وسیله خاکسترو خاکه زغال آن قسمت ها را پوشش داد ) پس از کاشت و زمانی که جوانه ها از خاک خارج شدند و شروع به رشد نمودند پای بوته ها را خاک می دهند که موجب ازدیاد محصول گردد . قبل از کاشت این گیاه ، زمین را آبیاری می کنند و زمانی که زمین خیس شد و اصطلاحا گاورو گردید ، سیب زمینی ها را می کارند و نوبت دوم آبیاری به دو هفته بعد موکول می گردد .
آبیاری :
بطور کلی مزرعه سیب زمینی را تا زمان گل دادن بوته ها هفته ای یک نوبت آبیاری می کنند و پس از به گل نشستن گیاه آبیاری را کم می کنند .
نحوه برداشت
بایستی پس از آن که کاملا برگ ها خشک شدند و ساقه ها زرد گردیدند انجام عمل برداشت سیب زمینی گیرد. سیب زمینیهای خانگی شما بسته به نوع و شرایط پرورش باید از تیر تا شهریور آماده برداشت شوند. گونههای زودرس را به محض آماده شدن (یعنی زمانی که جوانههای روی خاک هنوز سبز هستند و معمولاً به محض باز شدن گلهای آن) میتوانید برداشت و مصرف کنید.، گونههای معمولی (second early) و اصلی (main crop) را میتوان به مدت طولانی تری در خاک نگه داشت- تا ماه شهریور – حتی اگر جوانه روی خاک از حالت افتاده باشد. دو هفته قبل از برداشت محصول، جوانههای روی زمین را ببرید. با این کار پوست سیب زمینی فرصت ضخیم شدن پیدا کرده و هنگام برداشت کمتر آسیب دیده و انبار کردن آن راحتتر میشود.
نکات مهم در کاشت سیب زمینی
سیب زمینیها نیاز به نور زیادی دارند، بنابراین آنها را در مکانهای مستعد سرما نکارید، زیرا این شرایط به رشد برگهای آن آسیب میرساند. اگر قصد دارید در یک زمین پر از علف هرز یا در علفزاری قدیمی سبزی بکارید، سیب زمینیها میتوانند با برگهای زود رشد و زیاد خود به زدودن علفهای هرز کمک کنند.
اگر جا به اندازه کافی ندارید، سیب زمینیها را در ظرفی بکارید که به اندازه کافی زهکشی شده و عمق و عرض آن حداقل ۳۰ سانتی متر باشد. گلدان را تا نیمه پر از کود چند منظوره یا کود مرغوب خاک باغچه کنید، دو بذر سیب زمینی را روی کود قرار داده و بعد روی آن خاک یا کود بریزید – تا فاصله 2.5 سانتی متری از لبه گلدان.
همین که قسمت غده مانند سیب زمینی (tuber) به اندازه یک تیله رسیدند، دادن آب کافی به آنها مساله بسیار مهمی خواهد شد. اگر به سیب زمینیها آب ندهید، اندازه و کیفیت آنها کم میشود، مگر اینکه به طور منظم و به میزان فراوان باران ببارد.
4 دیدگاه برای “آموزش کاشت و تکثیر سیب زمینی در مزرعه ، باغچه و گلدان”
سلام و تشکر عالی بود روز به روز موفق و موفق تر باشید
سیب کاشتم زپرده برگش هر کاری میکنم درست نمشه
ممنون خیلی عالی بود
مرسی عالی بود