نحوه صحیح آبیاری انواع گل و گیاهان آپارتمانی و باغچه ای و کاکتوس ها در فصل های مختلف

آبياري انواع گياهان زينتی و آپارتمانی و کاکتوس ها در فصل های مختلف خصوصا تابستان و زمستان و مخصوصا هنگام مسافرت يكي از مشكل ترين جنبه هاي پرورش گياهان زينتي است خصوصا كه گياه زينتي خانگي ملزم به تغيير فرم و سيماي اصليش در آپارتمان نباشد.
گياهان نيز مانند ساير جانداران به آب نيازمندند و آب نقش مهمي در انتقال مواد غذايي در گياه و ثبات و شكل آن دارد.

نميتوان به سادگي معين كرد كه يك گل خاص در روز به چند ليوان آب نياز دارد و در چند مرتبه بايد آب داده شود. زيرا اين امر به اندازه گلدان ، رطوبت هوا ، محل گلدان ، بزرگي و نوع گياه و بالاخره بافت خاك بستگي دارد.

لذا كمتر اتفاق مي افتد كه اظهار نظر گلفروش بتواند راهنماي مناسبي براي خريدار باشد.

گياهي كه در تابستان بك ليوان آب احتياج دارد قطعا در پاييز آب كمتري ميطلبد.

از آنجائيكه حيات گل بستگي تام به رطوبت خاك دارد ( زيرا مواد غذايي تنها به صورت محلول ميتوانند جذب ريشه شوند.) لازم است همواره خاك گلدان را مرطوب نگهداريم.
حال اگر ميزان رطوبت از حد معيني تجاوز كند خاك به لجن تبديل شده و سبب پوسيدگي ريشه ميشود.
وقتي هوا خشك و گرم است و يا گلدان در مكان پر نوري باشد ميزان آب مورد نياز افزايش مي يابد.
متقابلا چنانچه گلدان بزرگ و يا از جنس پلاستيك باشد نياز به آب نيز كاهش خواهد يافت.
فرمول معجزه گري كه بتوان با آن نياز همه را بر طرف كرد وجود ندارد اما شايد بهترين راه اين باشد كه هر بار قبل از دادن آب به گياهان انگشت خود را بر روي خاك گلدان قرار دهيم . اگر خاك خيس بود از آب دادن مجدد اكيدا خود داري كنيم . اگر كمي مرطوب بود دادن آب ايرادي ندارد اماچنانچه خاك خشك باشد حتما بايد به آن آب داده شود.

آبیاری
در مورد آبیاری گیاهان مسئلة مهم تنظیم فواصل آبیاری در فصول مختلف است طبق آمار به دست آمده اکثر گیاهان آپارتمانی در اثر افراط در آبیاری و عدم اطلاع مردم از نحوه آبیاری آنان از بین می‌روند. میزان آب در هر آبیاری باید طوری باشد که آب اضافی از گلدان خارج شود تا مطمئن شویم که آب به تمام قسمت‌های گلدان و ریشه‌ها رسیده است. در ضمن با این روش از باز بودن سوراخ زهکش گلدان هم اطمینان حاصل می‌کنیم. آب جمع شده در زیر گلدانی را حتماً باید خالی کنید زیرا مانع تنفس ریشه می‌شود و در نهایت موجب مرگ آن می‌گردد. از دادن آب خیلی سرد و کلردار نیز به آنان خودداری نمایید.

 

زمان آب دادن گیاهان:

مناسب‌ترین زمان آبیاری در گرم‌ترین ساعات روز، زمانی است که خاک گلدان رو به خشکی نهاده ولی هنوز کاملاً خشک نشده است. جهت راهنمایی و یاری شما به تشخیص صحیح اینکه خاک گلدان در حال خشک شدن هست یا خیر، اولاً باید سطح خاک گلدان خشک باشد و در برخی گیاهان دو نم باشد. ثانیاً هنگامی که با انگشت به گلدان ضربه می‌زنید باید صدای پوکی بدهد که نشانة خشکی خاک است و نه صدای خفه که در اثر خاک مرطوب تولید می‌شود. خاک مرطوب نسبتاً چسبنده است و خاک دو نم چسبندگی کمتری دارد. خاک ۸۵ درصد گیاهان آپارتمانی بایستی همیشه مرطوب باشد. خاک مرطوب خاکی است که اگر آن را مشت کنید و فشار دهید، فرم گرفته و با یک تلنگر ذرات آن از هم جدا می‌شود.

عوامل مؤثر در آبیاری گیاه:

چنانچه درجة حرارت محیط و شدت نور به هر دلیلی در آپارتمان بیشتر شود نیاز گیاه به آب طبیعتاً بیشتر می‌شود. گیاهانی که در گلدان‌های کوچک هستند یا برای مدتی خاک و یا گلدانشان تعویض نشده نسبت به گیاهانی که در گلدان‌های بزرگ بوده یا خاک آنها و گلدانشان تازه عوض شده، نیاز بیشتری به آب دارند.

در فصل پاییز که هوا رو به سردی می‌رود و به خصوص در فصل زمستان، رشد گیاه هم کمتر شده و ممکن است به طور کلی متوقف گردیده باشد. در این فصل که هنگام استراحت گیاه است، تبخیر آب داخل خاک گلدان نیز کمتر می‌گردد. پس باید از میزان آبیاری آن کاسته و فواصل آن را زیادتر و از افراط در آبیاری آن خودداری نمود. مجدداً در فصل بهار و تابستان میزان آبیاری را بسته به نیاز گیاه افزایش دهید.

به طور کلی گیاهان گوشتی و کاکتوس‌ها به فواصل آبیاری بیشتری نیاز دارند تا گونه‌های دارای برگ‌های نازک نظیر حسن یوسف و پیله‌آ. خلاصه اینکه هرچه گیاهان دارای برگ‌های پهن‌تر و بزرگ‌تر بوده و رشد سریع‌تر داشته باشند دفعات بیشتری به آب نیاز دارند.

 

مطالب زیر را خوب به خاطر بسپارید و برای جلوگیری از تلف شدن گیاهانتان نکات یادآوری شده را دقیقاً به کار بندید.

 

۱– در هنگام آبیاری از آبی که سرد نبوده و دمای آن با درجة حرارت محیط زیست آن یکسان و کلر آن نیز خارج شده باشد استفاده نمایید.

۲– توجه داشته باشید جمع شدن آب در زیر گلدانی مضر است و آب اضافی بلافاصله بایستی تخلیه شود و هر چند ماه یک بار نیز اطمینان حاصل نمایید که آب از سوراخ تحتانی آن به آرامی خارج گردد.

۳– خیس نگه‌داشتن مداوم خاک گلدان، هوای موجود در خاک را به بیرون می‌راند و سبب می‌شود ریشه‌های آن در اثر عدم تنفس پوسیده و درنتیجه گیاه تلف گردد.

۴– درجة حرارت محیط زیست گیاهان، جنس گلدان، فصل و نوع خاک آن تأثیر مهمی در تنظیم آبیاری دارد.

۵– یکی از علائم اولیة افراط در آبیاری، زرد شدن برگ‌های تحتانی نظیر دیفن‌باخیا و در برخی از گیاهان مانند لیندا لَخت و شُل شدن برگ‌های فوقانی آن است. توجه داشته باشید افراط در آبیاری علت مرگ بیشتر گیاهان آپارتمانی است.

برای آبیاری گیاهان چه نکاتی را باید رعایت کرد؟

میزان آب در هر آبیاری باید طوری باشد که آب اضافی از گلدان خارج شود تا مطمئن شوید که آب به تمام قسمت‌های گلدان و ریشه‌ها رسیده است. با این روش از باز بودن سوراخ زهکش گلدان اطمینان حاصل می‌شود. هم‌چنین باید از دادن آب سرد و کلردار به گیاهان خودداری نمود.

 

چرا باید آب جمع شده در زیرگلدانی را خالی نمود؟

زیرا مانع تنفس ریشه می‌شود و درنهایت موجب مرگ ریشه خواهد شد.

 

بهترین زمان برای آب دادن به گیاهان آپارتمانی چه زمانی است؟

 

 

مناسب‌ترین زمان آبیاری زمانی است که خاک گلدان رو به خشکی نهاده ولی هنوز کاملاً خشک نشده است. خاک 85 درصد از گیاهان آپارتمانی باید همیشه مرطوب باشد. البته این مورد در گیاهان مختلف متفاوت است . مثلا در مورد کاکتوس ها باید حداقل خاک سطی تا چند سانتی کاملا خشک باشد . و یا مثلا گیاهانی مثل نخل مرداب نیاز به خاک باتلاقی دارد .

 

چه عواملی بر دفعات آبیاری گیاه مؤثر هستند؟

هر چه درجه حرارت محیط و شدت نور بیشتر باشد، نیاز به آبیاری گل‌ها بیشتر می‌شود و گیاه طبیعتاً به آب بیشتری نیاز دارد؛ هم‌چنین گیاهانی که در گلدان‌های کوچک هستند یا برای مدتی خاک یا گلدانشان تعویض نشده، نسبت به گیاهانی که در گلدان‌های بزرگ‌تری هستند نیاز بیشتری به آبیاری دارند.

 

چه نوع گل‌هایی به آبیاری بیشتری نیاز دارند؟

گیاهان گوشتی و کاکتوس در مقایسه با گونه‌های دارای برگ‌های نازک مانند حسن‌یوسف و پیله آ نیاز کمتری به آبیاری دارند. در واقع هر چه گیاهان دارای برگ‌های پهن‌تر و بزرگ‌تر بوده و رشد سریع‌تری داشته باشند به ‌دفعات آبیاری بیشتری نیاز دارند.

 

آبياري گياهان در روزهاي تعطيل يا مسافرت ( وقتی که به مدت طولانی منزل نیستید )

اگر چند روزي در خانه نيستيم و دسترسي به فردي نيز نداريم كه به گل ها و گياهان زينتي ما برسد ، خوب چاره چيست بايد راهي براي حفظ زندگي گياهانمان در نبودمان وجود داشته باشد.

اگر در تابستان به مسافرت ميرويم ، ميتوانيم گياهانمان را در اتاقي كه در مركز خانه است و آفتاب گير نيست قرار داده و اگر غنچه يا گلي دارند انرا قطع ميكنيم و يك آب كامل به گياهانمان ميدهيم.
اطراف گلدان را با پيت ( تورب ) مرطوب پيچيده و سطح خاك را براي حفظ رطويت با روزنامه خيسي ميپوشانيم.
اگر در خانه باغچه داريم ميتوانيم گلدانهايمان را در قسمت سايه در خاك باغچه دفن كنيم تا به مقدار لازم از رطوبت خاك استفاده كنند.
اگر غيبت ما در زمستان باشد ميدانيم كه گياهان به آب چنداني نيازمند نيستند و ميتوانيم گلدانها را در وسط اتاق قرار داده و خاك را آبياري كرده و اطراف گلدانها را با پيت مرطوب ( تورب مرطوب ) بپوشانيم .

شاید فکر کنید پیش و پا افتاده تر از آب دادن به گلدون و باغچه کاری هم هست که آدم بخواد در موردش چیزی بدونه یا یاد بگیره ؟ ولی باید بدونین هست و میتونم به جرات بگم که 99% افراد بلد نیستن چطور به گیاهانشون آب بدن و با آب دادن اشتباه گیاهانشون رو از شادابی می اندازن و حتا نابود میکنن !

آب دادن به گیاهان هم روش های خاص خودش رو داره . مثلن دمای آب یکی از مهمترین بخش های آبیاری گیاهان در منزل هست . همه تصورشون بر اینه که هر چقدر آب خنک تر باشه , برای گیاه بهتره . مخصوصن تابستون ها , دیدم خیلی ها شیر آب رو باز میذارن تا آب حسابی خنک بشه و بعد آبپاش رو از آب خنک پر میکنن و پای گیاه بیچاره میریزن به هوای اینکه گیاه از خنکی آب لذت میبره و شاداب میشه یا باور کنین آدم هایی رو دیدم که تابستون ها قالب یخ میذارن پای گلدون ! باید بگم که برعکس تصور عموم , آبی که به گیاهان داده میشه باید حتمن ولرم باشه مخصوصن گیاهانی که در بالکن و یا در معرض نور آفتاب قرار دارن حتمن باید بهشون آب گرم داده بشه و یا وقتی در زمستان به گیاهان میخوان آب بدن باید از آب ولرم استفاده کنن . دلیلش این هست که گلدان و خاک و خود گیاه و مخصوصن ریشه ها , بر اثر گرما و تابش آفتاب گرم میشن و وقتی آب سرد به اونها میدیم , یک شوک بدی رو تجربه میکنن و به مرور زمان شادابی خودشون رو از دست میدن و جالبه بدونین که بیشتر گیاهان از آب گرم لذت میبرن و شاداب تر میشن ! پس از همین امروز با خوندن این مطلب , به گیاهانتون آب گرم یا آب ولرم بدین و به مرور تاثیر شگرفت اون رو در شادابی گیاهانتون متوجه بشین !

نکته بعد در مورد افشان کردن آب روی برگ های گیاهان هست . باید بگم که افشان کردن آب روی برگ خیلی از گیاهان آپارتمانی باعث شادابی اونها میشه ولی نکته خیلی مهم اینه که باید آب داخل مخزن افشانه گرم باشه و دیگه اینکه جوشیده باشه . چون اگه آب جوشیده و خالص نباشه یا در واقع جرم آب از بین نرفته باشه باعث ایجاد لکه روی برگ های گیاهان میشه و برگ ها رو زشت و کثیف میکنه . خود آب گرم هم باعث شادابی گیاه میشه . پس در موقع افشانه کردن آب روی برگ گیاهان حتمن به این نکته توجه کنید و البته به نوع گیاه هم توجه داشته باشین چون بعضی از گیاهان وقتی بهشون آب افشانه بشه , از بین میرن مثل بنفشه آفریقایی و یا بیشتر انواع کاکتوس ها !

مورد بعدی در مورد مقدار آب دادن گیاهان هست . تقریبن بیشتر گیاهانی که ما در منزل نگهداری میکنیم گیاهان مناطق گرمسیری هستن . این گیاهان به آب بیشتری نیاز دارن ولی نیاز داشتن به آب بیشتر به معنی غرق کردن گلدان از آب نیست بلکه معنی اون مرطوب نگه داشتن خاک هست ! یعنی باید به حدی به گیاه آب بدیم که خاک گلدان خیس بشه و اگر هم آب اضافه اومد , سریع از زیر گلدان خارج بشه و در داخل گلدان باقی نمونه تا موجب پوسیدگی و پژمردگی و یا زرد شدن و ریزش برگ گیاهانمون نشه ! معمولن برای گیاهان آپارتمانی با کمک گرفتن از انگشت دست , به اندازه یک بند انگشت از خاک سطح گلدان رو کنار میزنیم و اگر به عمق یک بند انگشت خاک خشک بود , اقدام به آبیاری میکنیم در غیر این صورت از دادن آب خودداری میکنیم ! البته این نوع آبیاری برای تمام گیاهان عمومیت نداره مثلن گیاهانی مثلن نخل مرداب هر چقدر هم بهشون آب بدیم بازم کم دادیم و باید غرق در آب باشن و یا کاکتوس ها و یا گیاهان برگ گوشتی , باید خیلی کم بهشون آب داده بشه ! این یک روش خیلی ابتدایی آبیاری هست و جالب اینکه خیلی هم موثر ..

در مورد زمان آب دادن برای گیاهانی که در خارج از منزل نگهداری میشن , بهترین زمان اول صبح و یا عصر هنگام , وقتی هست که خورشید کم کم در حال غروب هست و همه جا سایه شده و تابش خورشید نداریم و از گرمای هوا کمی کاسته شده و یا با آغاز صبح کم کم هوا رو به گرمی میره . آبیاری در وسط روز و یا ظهر , باعث ایجاد شوک به گیاه میشه در اثر گرمی و سردی و همینطور رطوبت زیادی رو در خاک نگه نمیداره . چون تابش خورشید مستقیم و زیاد هست و سطح خاک سریع خشک میشه و گیاه نمیتونه به مقدار مورد نیاز آب دریافت کنه . ولی زمانیکه در اول صبح و یا عصر هنگام به گیاه آب میدیم , چون گرمای هوا فروکش کرده و زمان زیادی باقی هست برای گرم شدن دوباره هوا , گیاه میتونه به مقدار مورد نیاز آب رو توسط ریشه ها دریافت و ذخیره کنه و سیراب بشه . ولی چنین قانونی برای گیاهان آپارتمانی وجود نداره و هر زمان میشه به اونها آب داد اما مرتب و منظم .

نکته دیگه اینکه آب دادن به گیاهان باید با نظم همراه باشه و منظم صورت بگیره . اینطور نباشه که دو روز آب بدیم و یک هفته آب ندیم و یکباره برای جبران یک هفته آب ندادن , یک پارچ آب توی گلدان خالی کنیم . نامنظم آب دادن به گیاه باعث از بین رفتن گیاه میشه !

و نکته آخر اینکه در مورد نیازهای آبی گیاهان خودتون از فروشندگان معتبر حتمن سوال کنید چون بعضی از گیاهان نیاز به آب قلیایی یا آب معمولی و بعضی نیاز به آب تصفیه شده و کمی اسیدی و حتا آب خالص مثل آب باران دارن که با موادی خاص و یا جوشاندن آب میشه تا حدی این نیازها رو برطرف کرد !

گياهان موجود در منازل به دليل اينكه در منطقه زيستي طبيعي گياه قرار ندارند به طور كامل شاداب نيستند.
يكي از مهمترين علل اين ناشادابي گياهان زينتي خانگي را بايد در عدم اطلاع از نيازمنديهاي آبي گياه خانگي خود بدانيم. چيزي در حدود 90 درصد وزن گياهان را آب تشكيل ميدهد و اين مطلب خود به خوبي نشانگر اهميت آب در زندگي گياهان است .
شايد اين مطلب جالب باشد كه بدانيم علت اصلي از بين رفتن غالب گياهان و گلهاي آپارتماني از بي آبي يا كم آبي نيست ، بلكه ابياري بيش از حد گياهان علت اصلي مرگ يا بيماري و ناشادابي گياهان در بسياري از موارد است .
نياز آبي گياه را ميتوانيم با رجوع به مطالب و اطلاعات گياهشناسي و پرورشي گياه زينتي خانگي مورد نظر خود در يابيم اما اين تمام مطلب نيست. نياز آبي و برنامه آبياري گياه علاوه بر نيازمنديهاي زيستي گياه به كيفيت خاكي كه گياهمان را در ان نگهداري ميكنيم و همچنين سيستم و كيفيت زهكشي كه براي گلدان يا گل جاي گياه فراهم كرده ايم بستگي دارد .
ميزان ابياري در خاك شني با خاك برگ يا خاك باغچه فرق دارد و سالم بودن زهكش و مناسب بودن زهكشي آب در محل نگهداري گياهان زينتي و گلهايمان و نيز گونه گياه و موقعيت محيطي همه از عوامل مهم مورد توجه در شناسايي مقدار و زمان درست آبياري گياهان زينتي و گلهاي تزئيني ما هستند .

منابع : wiki.5040.ir – beytoote.com – topforum.ir -bostane.ir